ΕΚΔΟΣΕΙΣ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ
Στο προηγούμενο τεύχος του ενημερωτικού μας δελτίου Synthesis δημοσιεύσαμε επιστολή της Νίκης Σταύρου, διευθύντριας των Εκδόσεων Καζαντζάκη, με την οποία μας πληροφορούσε, μεταξύ άλλων, ότι επιθυμούσε να θέσει τέρμα στις δικαστικές διαμάχες μεταξύ μας. Έχουμε την ευχαρίστηση να σας ανακοινώσουμε ότι η κα Σταύρου τήρησε στο ακέραιο την υπόσχεσή της. Την ευχαριστούμε. Έτσι, η συνεργασία μας που έχει ήδη δρομολογηθεί θα γίνει στενότερη στο μέλλον, αφού και οι δύο πλευρές επιδιώκουμε ένα και μόνο σκοπό: την υπεράσπιση και προώθηση του έργου και της σκέψης του μεγάλου μας συγγραφέα.
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
ΓΙΑ ΤΗ ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ,
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΟΥ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΡΗΤΩΝ
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΣΤΟ ΒΟΥΛΕΥΤΗ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΣΤΡΑΤΑΚΗ
ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ ΚΑΙ “ΙΔΡΥΜΑ ΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΕΛΕΝΗΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ”
Ερωτήσεις Βουλευτών στα Υπουργεία Οικονομικών, Πολιτισμού και Τουρισμού και απαντήσεις
ΙΩΑΝΝΗ ΒΟΥΡΟΥ
ΜΑΝΟΛΗ ΣΤΡΑΤΑΚΗ
I
II
ΘΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΔΕΦΝΚ
Τελευταία νέα
Έχουμε εκφράσει πολλές φορές τις αμφιβολίες μας ως προς το ενδιαφέρον του κ. Πάτροκλου Σταύρου, θετού υιού της Ελένης Καζαντζάκη, για το έργο του Νίκου Καζαντζάκη. Δεν ξεχνάμε τη δήλωση του συγγραφέα Βασίλη Βασιλικού, δημιουργού του διάσημου βιβλίου «Ζ», στο οποίο βασίστηκε η εξίσου διάσημη κινηματογραφική ταινία με τον ίδιο τίτλο: «Δεν εκτιμώ τον κ. Σταύρου, διότι έθαψε το έργο του Καζαντζάκη.» Δυστυχώς, τις ανησυχίες μας έρχονται να επιβεβαιώσουν οι τελευταίες εξελίξεις.
Ίδρυμα Νίκου και Ελένης Καζαντζάκη:
γραπτή ερώτηση του βουλευτή Μανόλη Στρατάκη
Εκδόσεις Καζαντζάκη (Πάτροκλος Σταύρου)
• Οδύσσεια. Το ποιητικό αυτό έργο επανεκδόθηκε πρόσφατα σε βιβλίο τσέπης. Πρόκειται για απλή ανατύπωση, που δεν περιέχει ούτε εισαγωγικό σημείωμα, ούτε επεξηγηματικές σημειώσεις, ούτε γλωσσάριο, το οποίο όμως είναι απαραίτητο λόγω του ιδιόρρυθμου λεξιλόγιου που χρησιμοποιεί σ’ αυτό το έργο ο Νίκος Καζαντζάκης.
• Μεταφράσεις. Η κόρη του κ. Σταύρου - η οποία, σύμφωνα με την ιστοσελίδα των εκδόσεων, είναι «επίκουρη καθηγήτρια Συγκριτικής Λογοτεχνίας στο Indianapolis University στην Αθήνα» - ανήγγειλε στην εφημερίδα «Έθνος» την υπογραφή συμβολαίων με πολλούς εκδοτικούς οίκους του εξωτερικού. Ωστόσο, δεν κατορθώσαμε να επιτύχουμε κάποια επιβεβαίωση αυτού του γεγονότος.
• Αλλαγή διεύθυνσης και γραπτή ερώτηση του βουλευτή Μανόλη Στρατάκη. Με εγκύκλιο επιστολή τους, τον Ιούλιο 2011, οι Εκδόσεις Καζαντζάκη ανήγγειλαν ότι ο κ. Σπύρος Μανδαλενάκης - εκπαιδευτής καταδύσεων στο Indianapolis University στην Αθήνα και γαμπρός του Π. Σταύρου - είναι ο νέος «γενικός διευθυντής». Η αλλαγή αυτή ήταν αναγκαία λόγω εγκατάστασης του Π. Σταύρου την Κύπρο, για άγνωστους λόγους. Η ιστοσελίδα των εκδόσεων δεν αναφέρει την επιλογή ή το βιογραφικό αυτού του διαδόχου, αλλά ούτε και με ποια προσόντα θα μπορεί να διαχειρίζεται τον εκδοτικό αυτό οίκο. Η αλλαγή αυτή προκάλεσε κάποια ανησυχία στην Ελλάδα και την Κύπρο. Εδικότερα, ο βουλευτής Μανόλης Στρατάκης ζήτησε, στις 5 Αυγούστου 2011, από τον Υπουργό Πολιτισμού, διευκρινήσεις ως προς τις συνέπειες της αλλαγής και την τύχητων πνευματικών δικαιωμάτων.
Αρχεία Νίκου Καζαντζάκη
Πριν από την αναχώρησή του για την Κύπρο, ο Π. Σταύρου δήλωσε ότι δεν έχει πια αρχεία γιατί του τα έκλεψαν! Ωστόσο, έναςδημοσιογράφος της εφημερίδας «Τα Νέα» δημοσίευσε φωτογραφία, τραβηγμένη στις εγκαταστάσεις των Εκδόσεων Καζαντζάκη, όπου φαίνεται ο ίδιος ο Π. Σταύρου να του δείχνει τα «Αρχεία Καζαντζάκη»!
Εν αναμονή διευκρινήσεων ως προς αυτά τα ζητήματα, η Διεθνής Εταιρεία Φίλων Νίκου Καζαντζάκη (ΔΕΦΝΚ) συνεχίζει με αφιλοκέρδεια, και στις πέντε ηπείρους, την αποστολή της που είναι να προβάλει και να προωθήσει το έργο και τις ιδέες του Νίκου Καζαντζάκη, ο οποίος τιμά την Ελλάδα και την παγκόσμια λογοτεχνία.
Το τεράστιο θέμα της εκδοτικής τύχης του έργου του Νίκου Καζαντζάκη παραμένει πάντα ανοιχτό!
Ο Πάτροκλος Σταύρου και το ίδρυμα φάντασμα
Το Υπουργείο Οικονομικών μας πληροφόρησε στις 19 Μαρτίου 2010 ότι έχει ιδρυθεί ήδη από το 1997 με Προεδρικό Διάταγμα από την Ελένη Καζαντζάκη και τον Πάτροκλο Σταύρου, θετό γυιο της, “Ίδρυμα Μελετών Νίκου και Ελένης Καζαντζάκη”. Οι πόροι και η περιουσία του Ιδρύματος περιγράφονται λεπτομερώς στο Π.Δ. (Φ.Ε.Κ. 620/23.7.1997), αριθμός 3 (βιβλία, κειμήλια, χειρόγραφα, κληροδοτήματα και ποσόν 15 εκ. δραχμών προσφορά της Ελένης Καζαντζάκη και του Πατρόκλου Σταύρου). Στο ανωτέρω Π.Δ. καταγράφεται η σύνθεση του Δ.Σ. του Ιδρύματος, ως εξής:
α) Πάτροκλος Σταύρου, ισόβιος Πρόεδρος
β) Γεώργιος Κουμάντος
γ) Μιχάλης Σταθόπουλος
δ) Φώτης Κουβέλης
ε) Γιώργος Νταλάρας
στ) Παναγιώτης Κοντός
ζ) Ηρώ Σγουράκη
Επίσης, το Υπουργείο Οικονομικών μάς πληροφόρησε ότι “όπως μας έχει ενημερώσει προφορικώς ο ένας εκ των ιδρυτών κος Πάτροκλος Σταύρου, το Ίδρυμα δεν μπορεί να εκτελέσει το σκοπό του λόγω έλλειψης πόρων και η Υπηρεσία μας έχει ζητήσει τον διαχειριστικό έλεγχο αυτού”.
Αντίδραση του κου Φώτη Κουβέλη στο Rάδιο Κρήτη
Είναι πάντως ενδεικτική η τοποθέτηση πάνω στο θέμα του μέλους της διοίκησης του Ιδρύματος και τέως υπουργού Φώτη Κουβέλη.
Ο κ. Κουβέλης χωρίς περιστροφές παραδέχθηκε πως την πρωτοβουλία ίδρυσης του κοινωφελούς ιδρύματος είχε ο Πάτροκλος Σταύρου ο οποίος και τους παρότρυνε να μετάσχουν στο ΔΣ πιστεύοντας πως έτσι θα βοηθήσουν για να προαχθεί το έργο του Νίκου Καζαντζάκη. Ωστόσο από την ίδρυσή του και μετά ουδέποτε λειτούργησε, ούτε μια φορά δεν συνεδρίασε ενώ δεν υπάρχει καμία πράξη λειτουργίας του στην οποία εκείνος να μετείχε.
Δεν γνωρίζει ακόμα, αν όπως ο νόμος ορίζει, αυτό το Ίδρυμα εξέδωσε ποτέ ισολογισμό ή προϋπολογισμό.
Ο κος Κούβελης δήλωσε την έκπληξή του όταν έμαθε την εξέλιξη με το διαχειριστικό έλεγχο αφού, όπως χαρακτηριστικά είπε, νόμιζε πως είχε ήδη διαλυθεί.
Ο ίδιος τέλος ανέφερε πως έχει πλήρη άγνοια γύρω από το τι έγιναν τα περιουσιακά στοιχεία του Ιδρύματος και υπογράμμισε πως αφού πήραν τέτοια τροπή τα πράγματα, η περιουσία του πρέπει να αποδοθεί εκεί όπου ανήκει, δηλαδή στην Κρητική και στην παγκόσμια κοινωνία.
Ελένη Βασιλάκη, Μεσόγειος, (Ηράκλειο Κρήτης), 22 Απριλίου 2010
ΑΡΘΡΑ ΕΦΗΜΕΡΙΔΩΝ
Κυπριακή εφημερίδα "ΠΟΛΙΤΗΣ" (11 Αυγούστου 2011)
Ελληνική εφημερίδα "ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ" (9 Αυγούστου 2011)
Είμαστε υποχρεωμένοι να επισημάνουμε πόσο λυπηρό είναι το γεγονός ότι το έργο του Νίκου Καζαντζάκη, ενός τόσο μεγάλου συγγραφέα, γνωστού σε ολόκληρο τον κόσμο, δεν έχει τη μεταχείριση που του αξίζει στο επίπεδο των εκδόσεων (ή επανεκδόσεων). Συγκεκριμένα: 1) Η β΄ έκδοση της Οδύσσειας ήταν εξαντλημένη επί χρόνια, παρόλο που υπήρχε επίμονη ζήτηση από το αναγνωστικό κοινό. Το 2006 επανατυπώθηκε η α΄ έκδοση του 1938, σε τεράστιο σχήμα και περιορισμένο αριθμό αντιτύπων, που πωλήθηκαν αντί 200 ευρώ έκαστο! Υπενθυμίζουμε ότι η εφημερίδα Ελευθεροτυπία στις 24/2/2006, αναφέρει ότι η έκδοση ευρείας κυκλοφορίας (μαλακή έκδοση) αναμενόταν στις αρχές του καλοκαιριού 2006. Αυτό δεν πραγματοποιήθηκε και παραμένει άγνωστο πότε θα επανεκδοθεί το σπουδαιότατο αυτό έργο σε κανονικό σχήμα και σε προσιτή για τους αναγνώστες τιμή. 2) Δεν έχουν εκδοθεί μέχρι σήμερα σημαντικά έργα του Καζαντζάκη είτε εγκατεσπαρμένα σε περιοδικά και επιθεωρήσεις είτε και εντελώς ανέκδοτα. Πρόκειται για τα εξής έργα: α) Μερικά νεανικά έργα: πεζογραφήματα, ποιήματα, καθώς και 5 Σονέτα β) Έξι θεατρικά έργα: Ξημερώνει, Έως πότε, Φασγά, Κωμωδία, Ο Πρωτομάστορας, Ο Οθέλλος ξαναγυρίζει, γ) Επτά δοκίμια: Η αρρώστια του αιώνος, Η επιστήμη εχρεωκόπησε;, H. Bergson, Ένα σχόλιο στην Οδύσσεια, Η Τέχνη και η Εποχή, Το δράμα και ο άνθρωπος σήμερα, Ομολογία Πίστεως, δ) Έξι μεταφράσεις θεατρικών έργων: Λουίτζι Πιραντέλλο, Απόψε αυτοσχεδιάζουμε, Ουίλιαμ Σαίξπηρ, Οθέλλος, Γκέρχαρντ Χάουπτμαν, Πριν απ΄το ηλιοβασίλεμα, Ζαν Κοκτώ, Η καταχθόνια μηχανή, Καρδινάλιος Μπιμπιένα, Καλάντρια, Ίνγκε Βέσταφαλ, Σεμέλη, ε) Πάνω από 200 άρθρα καταχωρημένα στο Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό Ελευθερουδάκη, στ) Εννέα κινηματογραφικά σενάρια: Λένιν, Το κόκκινο μαντίλι, Άγιος Παχώμιος και Σία, Μουχαμέτης, Βούδας, Δεκαήμερο, Δον Κιχώτης, Μία έκλειψη ηλίου, Αιώνια Ελλάδα [σχέδιο σεναρίου], ζ) Τα Ημερολόγια του Καζαντζάκη, και ιδιαίτερα εκείνο του Αγίου Όρους που είχε περιηγηθεί μαζί με τον Άγγελο Σικελιανό, ορισμένα ταξιδιωτικά του, καθώς και ένα μεγάλο μέρος της αλληλογραφίας του.
Μία μεγάλη έλλειψη των εκδόσεων και επανεκδόσεων είναι ότι, εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις, δεν συνοδεύονται από κριτικές εισαγωγές, ερμηνευτικά σχόλια και σημειώσεις, καθώς και κατάλληλο φωτογραφικό και εικαστικό υλικό, που είναι απαραίτητα στοιχεία για να γίνει πλήρως κατανοητό και να αναδειχθεί ένα τόσο πολύπλοκο και πολύπλευρο έργο.
Υπογραμμίζουμε επίσης ότι, από αισθητικής πλευράς, η εμφάνιση των βιβλίων είναι, κατά γενική ομολογία, απαράδεκτη. Έχουν δημοσιευτεί σχετικά δύο άρθρα, της συγγραφέως Ρέας Γαλανάκη (περιοδικό Αντί, τεύχος 911-912/2007, σ. 34) και της δημοσιογράφου Όλγας Σελλά (εφημερίδα Καθημερινή, 3/8/2007). Για περισσότερες λεπτομέρειες, βλ. ιστοσελίδα μας, στήλη «Διεθνής Εταιρεία Φίλων Νίκου Καζαντζάκης – Synthesis, αρ. 15, Δεκέμβριος 2007».
Η κατάσταση αυτή των εκδόσεων, έδωσε την αφορμή στην Εταιρεία μας να διοργανώσει στην Κρήτη, στις 27-28 Ιουνίου 2009, Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο, με θέμα Οι εκδοτικές τύχες του Νίκου Καζαντζάκη στην Ελλάδα και το εξωτερικό (δημοσιεύσεις, μεταφράσεις, κριτικές εισαγωγές, αισθητική των εκδόσεων).
***Γνωρίζουμε ότι ο Νίκος Καζαντζάκης είναι ο πιο πολυμεταφρασμένος Έλληνας συγγραφέας. Ξέρουμε όμως σε πόσες γλώσσες; Ξέρουμε αν οι μεταφράσεις είναι ή όχι πιστές προς τα πρωτότυπα κείμενα; Μια σύντομη έρευνα θα μας επιτρέψει να έχουμε ορισμένες απαντήσεις πάνω σ’ αυτό το θέμα:
Πόσες είναι οι μεταφράσεις
Δυστυχώς, επί του παρόντος κανείς δεν είναι σε θέση να καθορίσει με ακρίβεια τον αριθμό των γλωσσών και διαλέκτων, στις οποίες έχουν μεταφραστεί τα έργα του μεγάλου Κρητικού. Οι δικές μας έρευνες απέδωσαν τα ακόλουθα αποτελέσματα:
-Ο Γιώργος Ανεμογιάννης κάνει λόγο, στην Οδύσσεια ενός Μουσείου, ένα 16σέλιδο πολύπτυχο του 1983, για 46 μεταφράσεις.
-Η Έφορος του Μουσείου Νίκου Καζαντζάκη πιστεύει ότι οι μεταφράσεις είναι περισσότερες.
-Το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου είχε περιλάβει στον κατάλογό του 38 μεταφράσεις. Με τις δύο μεταφράσεις, στα αρμενικά και στα βουλγαρικά, που δωρήσαμε εμείς στο Ε.ΚΕ.ΒΙ. ο συνολικός αριθμός του καταλόγου ανέρχεται σε 40, Αθήνα 2007: αγγλικά, αλβανικά, αραβικά, αρμενικά, αφρικανικά, βιετναμικά, βουλγαρικά, γαλλικά, γερμανικά, γεωργιανά, δανέζικα, εβραϊκά, εσθονικά, ιαπωνικά, ισλανδικά, ιταλικά, καταλανικά, καστιλιάνικα (ισπανικά), κινεζικά, κορεατικά, κροατικά, λιθουανικά, λουξεμβουργιανά, νορβηγικά, ολλανδικά, ουγγρικά, ουκρανικά, περσικά, πολωνικά, πορτογαλικά, ρουμανικά, ρωσικά, σερβικά, σλαβομακεδονικά, σλοβακικά, σουηδικά, τούρκικα, τσέχικα, φινλανδικά και φλαμανδικά.
-Η κυρία Μαρία Ποντίκα, Πρόεδρος του Ελληνικού Εσπεραντικού Συνδέσμου, μας πληροφόρησε πρόσφατα ότι η Ασκητική έχει μεταφραστεί στην εσπεράντο από την Ευδοκία Πατμίου και τον Αδαμάντιο Διαμαντή (αυτή η μετάφραση δεν έχει κυκλοφορήσει ακόμα).
-Ο κ. Mohsen Ahmad Omer, επικεφαλής του Τμήματος Γαλλικών του Πανεπιστημίου του Σαλαχαντίν (Ερμπίλ, Κουρδιστάν, Ιράκ), μας απέστειλε τις μεταφράσεις στα κουρδικά δύο βιβλίων του Καζαντζάκη.
Ποιότητα των μεταφράσεων
Με την ευκαιρία της 50ής επετείου από το θάνατο του Νίκου Καζαντζάκη, η Διεθνής Εταιρεία Φίλων Νίκου Καζαντζάκη, το ΕΚΕΜΕΛ (Ευρωπαϊκό Κέντρο Μετάφρασης Λογοτεχνίας και Επιστημών του Ανθρώπου), η λογοτεχνική επιθεώρηση Νέα Εστία, το Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών, το Ινστιτούτο Θερβάντες, το Ιταλικό Ινστιτούτο και το Ινστιτούτο Γκαίτε συνδιοργάνωσαν στην Αθήνα, από τις 13 έως τις 15 Μαρτίου 2007, Διεθνές συνέδριο, με θέμα Ο Νίκος Καζαντζάκης μεταφραστής και μεταφραζόμενος. Οι ομιλητές μας έδωσαν ενδιαφέρουσες πληροφορίες: πολλές από τις μεταφράσεις έργων του Καζαντζάκη δεν έγιναν κατευθείαν από το ελληνικό πρωτότυπο αλλά από άλλες γλώσσες, σημειώνονται συχνά αυθαίρετες περικοπές στα πρωτότυπα κείμενα, αλλοιώσεις για πολιτικούς λόγους κλπ. Πρέπει πάντως να υπογραμμιστεί ότι υπάρχουν και εξαιρετικά επιτυχημένες μεταφράσεις του έργου του Καζαντζάκη σε διάφορες γλώσσες.
Η τύχη των μεταφράσεων
Διαπιστώνεται δυστυχώς ότι δεν υπάρχουν νέες μεταφράσεις των έργων του Καζαντζάκη (ένα αντίθετο παράδειγμα: το έργο του Καβάφη έχει μεταφραστεί έξι φορές στα αγγλικά). Υπογραμμίζουμε επίσης ότι υπάρχουν δυσκολίες στις σχέσεις των μεταφραστών στο εξωτερικό (Ιταλία, Εσθονία, Αυστραλία, Γερμανία,...) που επιθυμούν να μεταφράσουν έργα του Νίκου Καζαντζάκη, με τις εκδόσεις Καζαντζάκη.
Επισημαίνουμε τέλος ότι το ζήτημα των μεταφράσεων εξετάστηκε κατά τη διάρκεια του Διεθνούς Συνεδρίου που διοργανώθηκε στις 27 και 28 ιουνίου 2009, στην Κρήτη.
ΕΘΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Η ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΑΝΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ ΚΑΡΠΟΦΟΡΗΣΕ!
Στις 27 Δεκεμβρίου 2010 το Υπουργείο Πολιτισμού εξέδωσε την παρακάτω απόφαση:
Ανακοίνωση της Διεθνούς Εταιρείας Φίλων Νίκου Καζαντζάκη
Η Διεθνής Εταιρεία Φίλων Νίκου Καζαντζάκη (ΔΕΦΝΚ) έλαβε γνώση της από 27 Δεκεμβρίου 2010 απόφασης της κυρίας Λίνας Μενδώνη, Γενικής Γραμματέως του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού, με την οποία συγκροτείται «Επιτροπή» από εξέχουσες προσωπικότητες με σκοπό την έκδοση, επανέκδοση και μετάφραση των έργων του Νίκου Καζαντζάκη.
Είναι μια πολύ σημαντική απόφαση για το έργο του μεγάλου Κρητικού και γενικότερα για τον ελληνικό πολιτισμό. Και αποτελεί την ευτυχή κατάληξη των συνεχών προσπαθειών που έχει καταβάλει η Εταιρεία μας επί 22 ολόκληρα χρόνια!
Η ΔΕΦΝΚ ευχαριστεί θερμά τον Πρωθυπουργό, το Γραφείο του, το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού, το ΕΚΕΒΙ, τους 4.008 φίλους από 92 χώρες στις πέντε ηπείρους που υπέγραψαν την «Ανοιχτή Επιστολή προς την Ελληνική Πολιτεία», καθώς και τα ΜΜΕ για την κινητοποίησή τους και την αποτελεσματική υποστήριξή τους.
Η ΔΕΦΝΚ καλεί όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη να συνεργαστούν με την Επιτροπή, γιατί έχουμε όλοι έναν κοινό σκοπό: Να προωθήσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, στην Ελλάδα και σ’ ολόκληρο τον κόσμο, το έργο του μεγάλου συγγραφέα, ποιητή και στοχαστή.
Ευνοϊκές αντιδράσεις του Ελληνικού και Κυπριακού τύπου
Αθήνα
- Καθημερινή (11 Ιανουαρίου 2011): Ο Καπετάν Μιχάλης στον 21ο αιώνα, η επιτροπή του ΥΠΠΟΤ επιμελείται την επανέκδοση του έργου του Νίκου Καζαντζάκη. Θα υπάρξουν και νέες μεταφράσεις του έργου του, αφού έχει διαπιστωθεί επανειλημμένως ότι οι υπάρχουσες δεν είναι οι ενδεδειγμένες. Δεν πρόκειται απλώς για μια βιβλιοφιλική είδηση αλλά για ένα πολιτιστικό γεγονός...
- Τα Νέα (10 Ιανουαρίου 2011): Επανεκδίδεται το έργο του Νίκου Καζαντζάκη. Τα άπαντα του διεθνώς αναγνωρισμένου συγγραφέα "ξαναζούν", με τη φροντίδα επιτροπής ειδικών που συνέστησε το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού. "Το αρχείο του Καζαντζάκη θα έπρεπε να βρίσκεται κάπου εύκολα προσβάσιμο και ψηφιοποιημένο. Όπως εύκολα μπορώ και πηγαίνω στη Γεννάδειο να μελετήσω το έργο του Σεφέρη", λέει ο Γ. Γιατρομανωλάκης.
- Ελευθεροτυπία (10 Ιανουαρίου 2011): Το έργο του επανεκδίδεται με ερμηνευτικά σχόλια και σύγχρονη αισθητική εμφάνιση. Όλος ο Καζαντζάκης στο φως. Με απόφαση του υπουργείου Πολιτισμού συστάθηκε 12μελής εθνική επιτροπή που θα αναλάβει να συγκεντρώσει, να εκδώσει και να μεταφράσει το έργο του μεγάλου συγγραφεά.
- Έθνος (10 Ιανουαρίου 2011): Συστήθηκε η επιτροπή. Στόχος η επανέκδοση των έργων Καζαντζάκη. Το θέμα της έκδοσης, επανέκδοσης, μελέτης και προβολής του εργου του Νίκου Καζαντζάκη περνά πλέον σε άλλη φάση, μετά την απόφαση της γενικής γραμματέως του ΥΠΠΟΤ, Λίνας Μενδώνη...
- Το Βήμα online (7 Ιανουαρίου 2011): Σύσταση Εθνικής Επιτροπής. Υπουργείο Πολιτισμού. Προωθεί την επανέκδοση των έργων του Νίκου Καζαντζάκη. Στη σύσταση δωδεκαμελούς Εθνικής Επιτροπής με στόχο την προώθηση της επανέκδοσης των έργων του Νίκου Καζαντζάκη προχώρησε το Υπουργείο Πολιτισμού, με απόφαση της Γενικής Γραμματέως, Λίνας Μενδώνη.
- Το Ποντίκι (20,26 Ιανουαρίου 2011): Χαιρετίζουμε την απόφαση της γενικής Γραμματέως του ΥΠΠΟΤ, κας Λίνας Μενδώνη, να επανεκδοθούν τα άπαντα του Νίκου Καζαντζάκη, υπό την εποπτεία της Επιτροπής ειδικών που συνέστησε το Υπουργείο.
Θεσσαλονίκη
-Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων (7 Ιανουαρίου 2011): Με ικανοποίηση γίνεται δεκτή η απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού για την άμεση προώθηση της επανέκδοσης των έργων του Νίκου Καζαντζάκη.
-Μακεδονία (16 Ιανουαρίου 2011): Ο Καζαντζάκης χαμένος στη... μετάφραση! Συγκρότηση επιτροπής από το υπουργείο Πολιτισμού για το εκδοτικό έργο του μεγάλου Έλληνα συγγραφέα. Ο Νίκος Καζαντζάκης είναι αναμφίβολα μια παγκόσμια μορφή. Ωστόσο, πόσα από τα βίβλια του που διαβάζονται ανά τον κόσμο είναι αυτά που πραγματικά έγραψε; Προκείται για ένα μεγάλο ζήτημα, το οποίο θα ερευνήσει μεταξύ άλλων η επιτροπή που συγκρότησε το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού για το έργο του σπουδαίου συγγραφέα.
Κρήτη
-Χανιώτικα Νέα (5 Ιανουαρίου 2011): Με απόφαση του ΥΠΠΟ. Επανέκδοση του έργου του Νίκου Καζαντζάκη... Η απόφαση για τη συγκρότηση της Επιτροπής ήταν η ευτυχής κατάληξη μιας μεγάλης παγκόσμιας κινητοποίησης της ΔΕΦΝΚ, η οποία συγκέντρωσε 4008 υπογραφές ισάριθμων προσωπικοτήτων των γραμμάτων, της τέχνης, της πολιτικής και συλλογικών φορέων από τις 92 χώρες των 5 ηπείρων.
-Πατρίς (7 Ιανουαρίου 2011): Μια απόφαση του δικαιώνει τον αγώνα της Διεθνούς Εταιρείας Φίλων του συγγραφέα. Επανέκδοση των έργων του Νίκου Καζαντζάκη με τη βούλα του ΥΠΠΟ.
-Νέα Κρήτη (11 Ιανουαρίου 2011): Επανεκδίδεται ο Καζαντζάκης. Δωδεκαμελής επιτροπή φέρνει και πάλι στο φως το έργο του κορυφαίου Κρητικού συγγραφέα.
-Η Τόλμη (11 Ιανουαρίου 2011): Επανέκδοση του έργου του Ν. Καζαντζάκη από το υπουργείο Πολιτισμού. Σημαντικό βήμα για τη διάσωση και διάδοση του οικουμενικού συγγραφέα.
-Μεσόγειος (6 Ιανουαρίου 2011): Επανέκδοση του έργου του Νίκου Καζαντζάκη. Συγκροτήθηκε η αρμόδια επιτροπή από το υπουργείο Πολιτισμού. 4008 προσωπικότητες γραμμάτων και τεχνών ζήτησαν ενυπόγραφα τη διακίνηση του έργου του κορυφαίου συγγραφέα.
-Ανατολή (5 Ιανουαρίου 2011): Εθνική επιτροπή για την προβολή του έργου του Νίκου Καζαντζάκη. Προτεραιότητα η επανέκδοση των έργων του.
Λευκωσία
-Ο Φιλελεύθερος (8 Ιανουαρίου 2011): Επανεκδίδεται το έργο του Νίκου Καζαντζάκη. 12μελή επιτροπή διόρισε το υπουργείο Πολιτισμού της Ελλάδας. Πάτροκλος Στάυρου: "Το θέμα χειρίζεται ο δικηγόρος μου".
-Πολίτης (8 Ιανουαρίου 2011): Η "ήττα" του Πάτροκλου Στάυρου με πολιτική απόφαση. Καζαντζάκης reloaded. Την επανέκδση του έργου του Νίκου Καζαντζάκη αποφάσισε το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού της Ελλάδας, συγκροτώντας 12μελή επιτροπή.
ΔΙΕΘΝΗΣ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΣΩΤΗΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ
ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ
Κατά το Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο που έγινε στην Κρήτη (26-27/6/2009) με θέμα: “Οι εκδοτικές τύχες του έργου του Ν. Καζαντζάκη”, διαπιστώθηκε η θλιβερή κατάσταση στην οποία βρίσκεται η έκδοση και επανέκδοση, η διακίνηση και η μετάφραση του έργου του μεγάλου Κρητικού.
Οι ομιλητές και οι συμμετέχοντες ανέδειξαν τα ανωτέρω προβλήματα και κατέληξαν ομόφωνα σε ένα ψήφισμα, το οποίο εστάλη στην πολιτειακή και πολιτική ηγεσία, καθώς και σε πανεπιστημιακούς πρυτάνεις και αιρετούς εκπροσώπους του τόπου. Παράλληλα πολλοί διανοούμενοι σε όλον τον κόσμο αποφάσισαν να στείλουν “Ανοιχτή Επιστολή στην Ελληνική Πολιτεία”, εκθέτοντας προβλήματα σχετικά με το έργο του Ν. Καζαντζάκη και ζητώντας την συμβολή τους για την επίλυσή τους. Προς τούτο, μέλη και φίλοι της Διεθνούς Εταιρείας Φίλων Νίκου Καζαντζάκη (ΔΕΦΝΚ) και προσωπικότητες απ’ όλο τον κόσμο υπέγραψαν την “Ανοιχτή Επιστολή” και οι συλλεχθείσες υπογραφές κοινοποιήθηκαν στις προαναφερόμενες αρχές της Ελλάδας.
Η ΔΕΦΝΚ σας πληροφορεί για τις εξής σημαντικές εξελίξεις:
4.008 ΠΡΟΣΩΠΑ, ΠΡΟΕΡΧΟΜΕΝΑ ΑΠΟ 92 ΧΩΡΕΣ, ΥΠΕΓΡΑΨΑΝ ΤΗΝ ΑΝΟΙΧΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ!
4008 προσωπικότητες των γραμμάτων, της τέχνης, της πολιτικής και των συλλογικών φορέων (Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης, δικηγόρος του Nelson Mandela, υπουργοί, περιφερειάρχες, νομάρχες και νομαρχιακά συμβούλια, βουλευτές και γερουσιαστές, δήμαρχοι και δημοτικοί σύμβουλοι, εκπαιδευτικοί, συγγραφείς, καλλιτέχνες, δημοσιογράφοι, πρεσβευτές ελληνισμού, Παγκόσμιο Συμβούλιο Κρητών, Συμβούλιο Αποδήμου Ελληνισμού...), από 92 χώρες στις πέντε ηπείρους, υπέγραψαν την Ανοιχτή Επιστολή προς την Ελληνική Πολιτεία. Ζητούν να λάβει γρήγορα όλα τα απαιτούμενα μέτρα ώστε να τεθεί τέρμα στη θλιβερή κατάσταση όπου βρίσκεται το έργο του Νίκου Καζαντζάκη. Ο πλήρης και οριστικός κατάλογος απεστάλη στο Γραφείο του Πρωθυπουργού στις 14 Ιουνίου 2010. Θα τον βρείτε στην ιστοσελίδα μας στο διαδίκτυο: www.amis-kazantzaki.gr (στήλη Ανοιχτή Επιστολή - Υπογραφές).
Οι χώρες είναι οι εξής: Αζερμπαϊτζάν, Αίγυπτος, Ακτή Ελεφαντοστού, Αλβανία, Αλγερία, Αργεντινή, Αρμενία, Αυστραλία, Αυστρία, Αφγανιστάν, Βέλγιο, Βενεζουέλα, Βιετνάμ, Βολιβία, Βουλγαρία, Βραζιλία, Γαλλία, Γερμανία, Γεωργία, Δανία, Δημοκρατία της Τσεχίας, Ελβετία, Ελλάδα, Εσθονία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Η.ΠΑ., Ιαπωνία, Ινδία, Ιορδανία, Ιράκ, Ιράν, Ιρλανδία, Ισημερινός, Ισλανδία, Ισραήλ, Ισπανία, Ιταλία, Καζαχστάν, Καναδάς, Κατάρ, Κάτω Χώρες, Κίνα, Κιργιστάν, Κολομβία, Κονγκό-Κινσάσα, Κόστα Ρίκα, Κούβα, Κροατία, Κύπρος, Λετονία, Λευκορωσία, Λίβανος, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Μαρόκο, Μαυριτανία, Μαυροβούνιο, Μεγάλη Βρετανία, Μεξικό, Μολδαβία, Μπαχρέιν, Νέα Ζηλανδία, Νορβηγία, Νότιος Αφρική, Νότιος Κορέα, Ομάν, Ουγγαρία, Ουζμπεκιστάν, Ουκρανία, Ουρουγουάη, Πακιστάν, Παλαιστίνη, Παραγουάη, ΠΓΔΜ, Περού, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Ρωσία, Σενεγάλη, Σερβία, Σλοβακία, Σουδάν, Σουηδία, Συρία, Ταϊλάνδη, Τατζικιστάν, Τουρκία, Τουρκμενιστάν, Τυνησία, Φιλανδία, Χιλή.
ΘΕΤΙΚΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΤΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ
Στις 16 Απριλίου 2010 ο πρόεδρος της ΔΕΦΝΚ συνάντησε ένα μέλος του Γραφείου του Πρωθυπουργού ο οποίος του δήλωσε ότι το θέμα των βιβλίων του Καζαντζάκη είναι «εθνικό» και «το παρακολουθεί σοβαρά». Ζήτησε επίσης από τον πρόεδρο συγκεκριμένες προτάσεις για τη λύση του προβλήματος.
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ «ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ»
Ύστερα από πολλές συζητήσεις με πανεπιστημιακούς, συγγραφείς και εκδότες, το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ), το Μουσείο Νίκου Καζαντζάκη και η Διεθνής Εταιρεία Φίλων Νίκου Καζαντζάκη πρότειναν στο Γραφείου του Πρωθυπουργού, στις 29 Ιουνίου 2010, τη δημιουργία μιας «Εθνικής Επιτροπής για το έργο του Νίκου Καζαντζάκη». Αποτελείται από εκλεκτές προσωπικότητες. Παραθέτουμε κατωτέρω μία Σημείωση που περιλαμβάνει τον κατάλογο των μελών της Επιτροπής, καθώς και τη συγκεκριμένη αποστολή της. Είναι μία πολύ σημαντική εξέλιξη. Ελπίζουμε ότι όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, με συναίσθηση της ευθύνης τους, θα συμβάλουν σε μία θετική και ταχεία λύση του προβλήματος, διότι ο Νίκος Καζαντζάκης αξίζει καλύτερη μεταχείριση, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό.
ΤΡΕΙΣ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ
ΤΡΕΙΣ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ
Στις 24 Νοεμβρίου 1992, η κα Frédérique Porretta, λογοτεχνικός πράκτορας της Ελένης Καζαντζάκη, μας έστειλε από το Παρίσι την παρακάτω επιστολή:
Είμαι ευτυχής που έρχομαι σε επαφή μαζί σας χάρη στην υπόδειξη του κ.Bernard Gestin.
Όπως θα σας έχει πει ο ίδιος, εργάζομαι ως λογοτεχνικός πράκτορας και είχα σοβαρές απογοητεύσεις από την κυρία Καζαντζάκη που μου είχε εμπιστευτεί την πρακτόρευση του έργου του Νίκου Καζαντζάκη, ενώ οι φάκελοι ήταν σε αξιοθρήνητη κατάσταση ή δεν υπήρχαν καν. Δεν θα ήθελα να σας ενοχλήσω εκθέτοντας όλες τις πικρίες και τις απογοητεύσεις που μου στοίχισε αυτή η δέσμευση. Καθένας σε τούτη τη ζωή έχει να αντιμετωπίσει αργά ή γρήγορα τέτοιες καταστάσεις. Εντούτοις, εκείνο που είναι σκανδαλώδες σε όλη αυτή την ιστορία είναι η ζημιά που γίνεται στο έργο του Νίκου Καζαντζάκη, το οποίο δεν εκμεταλλεύονται καθόλου με επαγγελματικό τρόπο. Οι χαμένες ευκαιρίες πρέπει σήμερα να φτάνουν τις εκατοντάδες, διότι είναι αδύνατο να διαβιβάσουμε στην κυρία Ελένη Καζαντζάκη τις αιτήσεις που συνεχίζουν να φτάνουν, επειδή έχει διακόψει κάθε επικοινωνία. (Δηλαδή μεταβιβάζω τις αιτήσεις στη διεύθυνσή της στη Γενεύη και κανείς δεν λαμβάνει ποτέ καμία απάντηση: οι συστημένες επιστολές παραλαμβάνονται κανονικά αλλά μένουν χωρίς απάντηση). Υπάρχουν τόσοι άνθρωποι, εκδότες, παραγωγοί οπτικοακουστικών μέσων ή ραδιοφωνικών εκπομπών, θεατράνθρωποι, κινηματογραφιστές, οι οποίοι, την εποχή που άρχισα να βάζω κάποια τάξη στις εκδοτικές υποθέσεις του Νίκου Καζαντζάκη, ήταν ενθουσιασμένοι που είχαν βρει επιτέλους ένα συνομιλητή για να συζητήσουν για τις ιδέες τους και τα σχέδιά τους και οι οποίοι εξακολουθούν να απευθύνονται τακτικά σε εμένα, εντελώς απελπισμένοι, γιατί δεν ξέρουν πώς να επιτύχουν τις άδειες τις οποίες χρειάζονται. Και αυτά χωρίς να λογαριάσουμε όλα τα ποσά που δεν καταβάλλονται πλέον και που αντιστοιχούν σε συμβόλαια που ισχύουν ακόμη. Πρέπει κάθε φορά να παρακαλώ τους εκδότες για να πληρώσουν τα ποσά που χρωστούν και αν κανείς δεν τους τα ζητήσει…μένουν μέσα στα ταμεία τους. Ειδικά αυτή τη στιγμή έχω τη δυνατότητα να οργανώσω μία έκδοση τσέπης των απάντων του Καζαντζάκη που έχουν δημοσιευτεί μέχρι σήμερα στα γαλλικά. Έχω πράγματι ακόμη αντίγραφα όλων των φακέλων και θα μπορούσα πολύ εύκολα να εξασφαλίσω τη συνέχεια αυτού του σχεδίου και να βεβαιωθώ ότι θα φτάσει σε αίσιο πέρας, αλλά σε ποιον να απευθυνθώ…
Δεν ξέρω τι δικαιώματα έχετε σε αυτή την τόσο θλιβερή υπόθεση, αλλά αν υπάρχει κάτι που μπορεί να γίνει και το οποίο θα επέτρεπε να ξεκαθαριστεί αυτή η τρελή κατάσταση, δεν θα πάψω ποτέ να ενδιαφέρομαι για να κάνω κάτι ή τουλάχιστον για να επιτρέψω να γίνει κάτι.
Από τον κ. Gérard Pierrat, μεταφραστή, λάβαμε από την Αθήνα στις 13 Μαρτίου 1994 την παρακάτω επιστολή:
Οι ταλαιπωρίες του «Μεγαλέξαντρου», εδώ και τρία χρόνια, είναι αποκαλυπτικές της εσκεμμένης βούλησης να σαμποταριστεί η προώθηση του έργου του Νίκου Καζαντζάκη. Ιδού μία σύντομη περίληψη. Το 1991, με υπόδειξη της διευθύντριας των εκδόσεων Sorbier, έρχομαι σε επαφή με τις εκδόσεις Flammarion για το ενδεχόμενο της έκδοσης αυτής στη Γαλλία. Η απάντηση είναι αμέσως ευνοϊκή, με την επιφύλαξη της αποδοχής από την επιτροπή ανάγνωσης, και μου ζητούν να έλθουν πάλι σε επαφή με την κυρία Ελένη Καζαντζάκη ώστε να ετοιμαστεί ένα συμβόλαιο.Τηλεφωνώ στους “πληρεξούσιους”, κα και κο Σταύρου, οι οποίοι μου λένε ότι “δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα” και ότι πρόκειται να έλθουν πάλι σε επαφή μαζί μου για να μου το επιβεβαιώσουν. Σιωπή τριών μηνών. Τους τηλεφωνώ άλλη μια φορά. Ναι, υπάρχει ένα πρόβλημα: “η Ελένη δεν θυμάται” αν έδωσε την αποκλειστικότητα των δικαιωμάτων του “Μεγαλέξαντρου” σε έναν λογοτεχνικό πράκτορα, ας περιμένουμε να επανέλθει η μνήμη της. Νέα σιωπή τριών μηνών και νέο τηλεφώνημα εκ μέρους μου: η Ελένη, είναι βέβαιο, δεν θυμάται, παρά τις επίμονες προσπάθειες. Ο κύριος Σταύρου θα κάνει έρευνες στα αρχεία της Γενεύης. Αυτή η κωμωδία της ¨έρευνας” θα διαρκέσει πάνω από ένα χρόνο, διακοπτόμενη από την προβολή διαφόρων επιχειρημάτων σχετικά με την κατάσταση υγείας του ζεύγους, της Ελένης, με την κατάσταση στην Κύπρο κλπ., για να δικαιολογηθεί η αργοπορία. Στα τέλη του 1992, ύστερα από ένα από τα πάμπολλα τηλεφωνήματα εκ μέρους μου, μου λένε ότι “δεν υπάρχει πιθανώς πρόβλημα για τα δικαιώματα, ο Flammarion μπορεί να στείλει ένα συμβόλαιο». Γράφω με αυτή την έννοια στον Παρισινό εκδότη, ο οποίος εντωμεταξύ είχε αρχίσει, δικαίως, να ανυπομονεί και είχε αναγκαστεί να βγάλει από το πρόγραμμά του το βιβλίο. Και ξαφνικά, κανένα νέο από τον Flammarion. Σκέφτομαι ότι, κουρασμένος, παραιτήθηκε από την έκδοση αυτή. Αλλά όχι! Τον Νοέμβριο 1993, προς μεγάλη μου έκπληξη, λαμβάνω από αυτόν ένα είδος έκκλησης για βοήθεια: παρά την αποστολή επανειλημμένων επιστολών συνοδευόμενων από ένα συμβόλαιο για τους Σταύρου, δεν μπόρεσε ποτέ να επιτύχει μία απάντηση. Τηλεφωνώ ξανά στους «πληρεξούσιους», ισχυρίζονται ότι δεν έλαβαν τίποτα, πράγμα που δεν ευσταθεί καθόλου. Ζητώ από τον Flammarion να μου στείλει ένα αντίγραφο του συμβολαίου τους που θα τους το πάω εγώ ο ίδιος για να το υπογράψουν. Αυτό γίνεται μερικές ημέρες πριν από τα Χριστούγεννα. Τους βλέπω τότε για πρώτη φορά. Θερμή υποδοχή, «καημένε κύριε Pierrat, αυτή η υπόθεση καθυστέρησε πολύ». Αλλά δεν υπογράφουν: πρέπει να μελετήσουν το συμβόλαιο! Επειδή διαμαρτυρήθηκα, για να με κάνει μάρτυρα της «καλής πίστης» του, ο κύριος Σταύρου τηλεφωνεί επί παρουσία μου στον Flammarion και παίρνει ραντεβού για τις αρχές Ιανουαρίου 1994. Θα πάει ο ίδιος να υπογράψει το συμβόλαιο επιτόπου. Βεβαίως, δύο μήνες αργότερα, το ραντεβού δεν έχει πραγματοποιηθεί ακόμα, πέσανε και πάλι εμπόδια, και αυτή τη φορά το συμβόλαιο κρίνεται «ελάχιστα κανονικό» (ενώ πρόκειται για τυπικό συμβόλαιο που προβλέπεται από τη γαλλική νομοθεσία). Θα προσθέσω τέλος ότι κατά τη διάρκεια των τελευταίων τριών ετών, όπου ένας από τους τέσσερις μεγάλους Γάλλους εκδότες και ένας μεταφραστής έστειλαν τόσες πολλές επιστολές και έκαναν τόσα πολλά τηλεφωνήματα, οι Σταύρου ούτε μια φορά δεν απάντησαν γραπτώς ούτε τηλεφωνικώς…. Η τεχνική του τοίχου. Και όταν τους σπρώχνουμε στα χαρακώματά τους, κάνουν φαινομενικές παραχωρήσεις που ισοδυναμούν με παρελκυστικούς μακιαβελικούς χειρισμούς. Μου φαίνεται ότι η κοινή γνώμη και οι φίλοι του Καζαντζάκη θα έπρεπε να τεθούν σε συναγερμό για το άδικο που έτσι γίνεται στο έργο, γιατί η περίπτωσή μου δεν είναι ασφαλώς η μόνη.
Από την κα Gilberte Favre-Zaza, Λοζάνη, Δεκέμβριος 2010, λάβαμε την ακόλουθη επιστολή:
Συνάντησα την ΕΛΕΝΗ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ για πρώτη φορά στη Γενεύη, το 1968. Της είχα στείλει την ταξιδιωτική μου διήγηση Inch’allah και μου είχε απαντήσει: «Ξυπνήσατε μέσα μου τη φλόγα της Ανατολής, ελάτε γρήγορα!» Και πήγα στο σπίτι της, στη Γενεύη.
Από τότε γίναμε φίλες. Ξαναείδα συχνά την Ελένη στο σπίτι της, αλλά και αλλού, στη Λοζάνη, στο Lutry ((*), σε σπίτια κοινών μας φίλων, καθώς και στο Bussigny-près-Lausanne, όπου είχα μετακομίσει μαζί με τον σύζυγό μου Noureddine Zaza, Κούρδο συγγραφέα και πρώην πολιτικό αρχηγό, διδάκτορα παιδαγωγικής του Πανεπιστημίου της Λοζάνης.
Η Ελένη τον συμπάθησε από την αρχή και τον συνάντησε πολλές φορές, εκείνον και τον γιο μας τον Chango, που γεννήθηκε to 1973.
Ήμαστε τακτικά σε επαφή, τηλεφωνικά ή δι’αλληλογραφίας, εκείνη στη Γενεύη, εμείς στο καντόνι του Vaud.
Ως δημοσιογράφος, έχω αφιερώσει πολυάριθμα άρθρα στην Ελένη και τον Νίκο.
Της πρόσφερα όλα μου τα βιβλία, καθώς και την αυτοβιογραφία του Noureddine, Η ΖΩΗ ΜΟΥ ΣΑΝ ΚΟΥΡΔΟΣ, η οποία της άρεσε πολύ.
Το 1982, μου πρόσφερε το ΘΕΑΤΡΟ ΙΙ (Βούδας), με την εξής αφιέρωση: «Στην πολύ αγαπητή μας Gilberte, πιστή φίλη, πολύτιμη σύμμαχο».
Το 1983, της αφιέρωσα το βιβλίο μου ΡΕΚΒΙΕΜ ΓΙΑ ΜΙΑ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ.
Τη θεωρούσα σαν γιαγιά μου και όταν έχασα τον Noureddine, το 1988, μου έδειξε αληθινή στοργή.
Το τελευταίο της γράμμα μου το έστειλε από το Ομάν, τον Ιανουάριο 1989.
Την άνοιξη του 1989, την επισκέφτηκα στο Νοσοκομείο της Τουρ όπου νοσηλευόταν.
Η τελευταία φορά που την είδα, στη Γενεύη, μαζί με το γιο μου, συμπίπτει με την απονομή του Πρώτου Βραβείου Noureddine Zaza, στην Έκθεση Βιβλίων της Γενεύης Πρέπει να ήταν 30 Απριλίου 1989. Ήταν πολύ αδύνατη και με το ζόρι στεκόταν όρθια. Αντιμετώπιζε με πολύ δισταγμό την ιδέα να αναχωρήσει στην Ελλάδα για να αναρρώσει εκεί, γιατί ένιωθε «πολύ αδύναμη»… Είχε συνείδηση του γεγονότος ότι δεν ήταν σε θέση να πραγματοποιήσει ένα αεροπορικό ταξίδι (**).
Επειδή είχα προτείνει να την προσέχω μια ημέρα την εβδομάδα, μου είπαν να ξανατηλεφωνήσω την επομένη στις 11 η ώρα. Τηλεφώνησα πράγματι, και μια κυρία μου απάντησε: «Δεν υπάρχει πια κανείς εδώ. Έφυγαν όλοι για την Ελλάδα…» Έχοντας υπόψη μου την κατάσταση της υγείας της Ελένης, έμεινα άναυδη από αυτή τη βιασύνη.
Ύστερα, τηλεφώνησα πολλές φορές στην Ελένη στη διεύθυνσή της στην Αθήνα (***). Έπρεπε κάθε φορά να περάσω από ενδιάμεσα πρόσωπα που δε μιλούσαν γαλλικά. Η επαφή, δυσχερής στην αρχή, έγινε λίγο-λίγο αδύνατη. Και έπειτα, έφθασε η μέρα όπου δε γνώριζε πλέον ποια ήμουν εγώ. Επειδή δεν ήθελα να την ταράξω, της έγραφα γράμματα, στα οποία δεν απάντησε ποτέ.
Κάθε φορά που Ελβετοί φίλοι έμεναν στην Αθήνα, τους σημείωνα τον αριθμό τηλεφώνου της Ελένης στη Βούλα και τους ανέθετα να δώσουν μηνύματα, καθώς και κουτιά με σοκολάτες στην Ελένη, Και κάθε φορά, οι φίλοι μου γύριζαν πίσω άπρακτοι. Κανείς δεν απαντούσε στο τηλεφώνημά τους εκ μέρους μου και οι σοκολάτες έμεναν στο ξενοδοχείο. Δεν έχω καταλάβει αυτή τη σιωπή. Δεν ξέχασα ποτέ την Ελένη.
---------------------------------
| (*) | Ήταν το σπίτι της Anne-Marie Grunder, στη Villette. |
| (**) | Βρισκόμαστε στην κατοικία της, στη Γενεύη. Παρόντες: ο Πάτροκλος και η Μαίρη Σταύρου. |
| (***) | Στο σπίτι της κας Μαίρης Σταύρου, Βούλα (Ελλάδα). |
Αντιδράσεις εφημερίδων
-Πατρίς (7 Ιανουαρίου 2011): Αίσθηση προκαλεί η μαρτυρία της δημοσιογράφου και συγγραφέα, Gilberte Favre-Zaza, από τη Λοζάνη, που αφορά στην Ελένη Καζαντζάκη και έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα της εταιρείας.
-Πολίτης (8 Ιανουαρίου 2011): Πώς έφυγε η Ελένη Καζαντζάκη από την Ελβετία για να βρεθεί στην Ελλάδα εν μία νυκτί. Μια σημαντική μαρτυρία από τη συγγραφεά Gilberte Favre-Zaza.
ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ
ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ: ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΚΑΙ ΜΥΡΤΙΑ, ΚΡΗΤΗ, 27 ΚΑΙ 28 ΙΟΥΝΙΟΥ 2009
Οι εκδοτικές τύχες του Νίκου Καζαντζάκη στην Ελλάδα και το εξωτερικό (δημοσιεύσεις, μεταφράσεις, κριτική εισαγωγή και ερμηνευτικά σχόλια, αισθητική των εκδόσεων, προοπτικές). Χορηγοί: ΔΕΦΝΚ, Εφημερίδα "Πατρίς", Ξενοδοχεία "Venus Melena" και "Galaxy" (Ηράκλειο), Παγκόσμιο Συμβούλιο Κρητών, Pegasus Paper Art, Typocreta (Ηράκλειο).
ΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΜΑΣ ΕΙΧΕ ΜΕΓΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!
Κατά γενική ομολογία, το συνέδριο αυτό, που διήρκεσε δύο ημέρες, ήταν πολύ επιτυχημένο. Οι επιστημονικές παρεμβάσεις ήταν υψηλού επιπέδου και μας μετέφεραν πολύτιμες και πρωτότυπες πληροφορίες για τις εκδοτικές τύχες του έργου του Νίκου Καζαντζάκη. Οι ειδικοί μελετητές που μίλησαν στο συνέδριο ή έστειλαν τα κείμενά τους προέρχονται από τις παρακάτω χώρες: Αυστραλία, Βουλγαρία, Βραζιλία, Γαλλία, Γερμανία, Γεωργία, Ελλάδα, Η. Π. Α., Ισπανία, Καναδά, Κούβα, Νορβηγία, Νότιο Αφρική, Ουκρανία, Ουρουγουάη, Ρουμανία, Ρωσία, Σερβία, Σουηδία, Χιλή. Με μεγάλη έκπληξη άκουσαν οι ακροατές τα τεράστια προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα βιβλία του Καζαντζάκη στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Σκιά ενός έργου, θάφτηκε το έργο, ο Γολγοθάς των βιβλίων, πνευματική ομηρεία, δραματική και απαράδεκτη κατάσταση, αδικία, ένας άγνωστος και παρεξηγημένος συγγραφέας: είναι μόνο μερικές από τις διαπιστώσεις των ερευνητών που ακούστηκαν στο συνέδριο. Η ευθύνη αυτής της κατάστασης ανήκει στον κ. Πάτροκλο Σταύρου, ιδιοκτήτη των «Εκδόσεων Καζαντζάκη», που έχουν την έδρα τους στην Κύπρο.
Η κατάσταση των βιβλίων στην Ελλάδα
Δεκάδες κείμενα του Καζαντζάκη, (ποίηση, θέατρο, δοκίμια, άρθρα σε επιθεωρήσεις και στο λεξικό «Ελευθερουδάκη», ταξιδιωτικά, ημερολόγια, αλληλογραφία, χειρόγραφα) παραμένουν ανέκδοτα ή διασκορπισμένα σε δυσεύρετα περιοδικά, εφημερίδες και επιθεωρήσεις. Άλλα βιβλία, μεταξύ των οποίων και η Οδύσσεια, δεν έχουν επανεκδοθεί. Εξάλλου, σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίησε η εταιρεία μας σε 67 βιβλιοπωλεία σε 26 ελληνικές πόλεις, απέδειξε ότι υπάρχουν εκεί μερικά μυθιστορήματα του Καζαντζάκη, αλλά όχι τα ταξιδιωτικά του, τα θεατρικά του, η διατριβή για τον Νίτσε, τα μυθιστορήματα Όφις και Κρίνο, Στα παλάτια της Κνωσσού, Ο Μέγας Αλέξανδρος κλπ. Παρόλο που αυτή η απουσία των βιβλίων, καθώς επίσης η έλλειψη εισαγωγικών σημειωμάτων και ερμηνευτικών σχολίων και η παρωχημένη αισθητική τους, αποθαρρύνει ένα μέρος του αναγνωστικού κοινού να αγοράζει βιβλία του μεγάλου Κρητικού, το μεγαλύτερο μέρος του διψάει για τα βιβλία του. Για την κατάσταση που επικρατεί στις πωλήσεις των βιβλίων, ο έχων τα δικαιώματα αρνείται να δώσει σχετικά στοιχεία.
Το συμπέρασμα όπου κατέληξαν οι μετέχοντες στο συνέδριο και το κοινό είναι η επιτακτική ανάγκη να εκδοθούν σύντομα από ένα μεγάλο εκδοτικό οίκο τα Άπαντα του Νίκου Καζαντζάκη (σε σχήμα π. χ. όπως των εκδόσεων της «Pléiade» στη Γαλλία), με εισαγωγικά σημειώματα και ερμηνευτικά σχόλια από ειδικούς μελετητές, σύγχρονη εμφάνιση και αποτελεσματικό δίκτυο διακίνησης.
Οι μεταφράσεις
Η κατάσταση σ’ αυτόν τον τομέα είναι δραματική. Δεν γνωρίζουμε τον ακριβή αριθμό των μεταφράσεων. Μερικές από τις πιο γνωστές (οι περισσότερες δεν έχουν γίνει από το πρωτότυπο ελληνικό κείμενο), παρουσιάζουν μεγάλες ελλείψεις (απουσία των προλόγων του συγγραφέα, αφαίρεση ολόκληρων σελίδων του πρωτότυπου…). Υπογραμμίζουμε ότι οι μεταφράσεις στις βασικές γλώσσες έχουν γίνει μόνο μια φορά, εδώ και πάρα πολλά χρόνια, ενώ το έργο του Καβάφη έχει μεταφραστεί ήδη έξι φορές στα αγγλικά. Επισημάνθηκε επίσης ότι οι μεταφράσεις δεν υπάρχουν πια στην Αυστρία, τη Βουλγαρία, τη Δανία, την Ιαπωνία, την Ιταλία, τις Κάτω Χώρες, τη Λετονία, τη Λευκορωσία, το Μαρόκο, το Μεξικό, τη Νορβηγία, τη Νότιο Αφρική, τη Φινλανδία, τη Χιλή. Σε άλλες χώρες βρίσκονται μόνο ένα έως τρία βιβλία: Αυστραλία, Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Ελβετία, Εσθονία, Ηνωμένο Βασίλειο, Η. Π. Α., Τουρκία. Διευκρινίζουμε επίσης ότι εκδοτικοί οίκοι ή ιδιώτες από την Αυστραλία, τη Γερμανία, την Εσθονία, την Ιταλία… έχουν ζητήσει από τον κ. Σταύρου την άδεια να επανεκδώσουν τις υφιστάμενες μεταφράσεις ή να γράψουν καινούριες, αλλά δεν πήραν καμιά απάντηση μέχρι σήμερα.
Επειδή οι «Εκδόσεις Καζαντζάκη» δεν διαθέτουν γραφείο αδειών, ελέγχου της ποιότητας, ούτε και διακίνησης των μεταφράσεων, είναι απαραίτητο να ανατεθεί αυτό το έργο σε ένα σοβαρό φορέα, όπως π.χ. το ΕΚΕΜΕΛ στην Ελλάδα ή ανάλογος οργανισμόs στις Η.Π.Α. Τέλος, το ΕΚΕΒΙ θα έπρεπε να λαμβάνει όλες τις μεταφράσεις που εκδίδονται σε ολόκληρο τον κόσμο.
Η επιτυχία του συνεδρίου οφείλεται στους συνδιοργανωτές, στις αρχές, στους εισηγητές, στους δωρητές, στο κοινό, στα μέσα μαζικής ενημέρωσης (και ιδιαίτερα στην εφημερίδα του Ηρακλείου «Πατρίς»), και φυσικά στην Τοπική Επιτροπή του νομού Ηρακλείου της Εταιρείας μας, επικεφαλής της οποίας είναι η Σοφία Κανάκη. Τους συγχαίρουμε όλους και τους ευχαριστούμε θερμά.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Ψήφισμα
Όλοι όσοι συμμετείχαμε στο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο με θέμα τις Εκδοτικές τύχες του έργου του Νίκου Καζαντζάκη (εισηγητές, ακροατές, οργανωτές), διαπιστώσαμε την τραγική κατάσταση που επικρατεί, σχετικά με τη διάδοση του έργου του Κρητικού συγγραφέα.
- Οι μεταφράσεις των έργων του σε διάφορες γλώσσες, όσες υπάρχουν ακόμα, είναι παλιές και δυσεύρετες, ενώ στις περισσότερες χώρες έχουν εξαντληθεί εδώ και πολλά χρόνια.
- Οι περισσότεροι τίτλοι των βιβλίων του απουσιάζουν από τα βιβλιοπωλεία, όπως διαπιστώνεται από τις εισηγήσεις έγκυρων επιστημόνων και μελετητών, πολλά από τα έργα του παραμένουν ανέκδοτα, ενώ τα χειρόγραφά του και τα άλλα τεκμήρια για τη ζωή και το έργο του, που φυλάσσονται στις «Εκδόσεις Νίκου Καζαντζάκη», είναι δυσπρόσιτα στους ερευνητές.
- Παράλληλα, τα ελάχιστα από τα βιβλία του που κυκλοφορούν στην Ελλάδα στερούνται κριτικών εισαγωγικών σημειωμάτων και ερμηνευτικών σχολίων και είναι παρωχημένης αισθητική, χωρίς καμιά εκδοτική φροντίδα και χωρίς τα στοιχεία αυτά που θα τα καθιστούσαν ελκυστικά στο σημερινό αναγνώστη.
Απαιτούμε
Από κάθε αρμόδιο δημόσιο και ιδιωτικό φορέα, να συμβάλει άμεσα ώστε να σταματήσει η ιδιότυπη ομηρεία του Νίκου Καζαντζάκη, για να συνεχίσει να αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους εκφραστές και εκπροσώπους των ελληνικών γραμμάτων στο παγκόσμιο πολιτισμικό γίγνεσθαι.Μυρτιά (Βαρβάροι), 28 Ιουνίου 2009
Κλεοπάτρα Πρίφτη
Πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος
της Διεθνούς Εταιρείας Φίλων Νίκου Καζαντζάκη
Μανόλης Πιμπλής, δημοσιογράφος,
συντονιστής του συνεδρίου
Αθηνά Βουγιούκα, συγγραφέας και μεταφράστρια
Νίκος Ψιλάκης, δημοσιογράφος-συγγραφέας, προεδρεύων την πρώτη ημέρα
Γιώργος Γραμματικάκης, καθηγητής, Πρόεδρος του «Μουσείου Νίκου Καζαντζάκη»
Έλενα Ζέρβα, διευθύντρια του ΕΚΕΜΕΛ (Ερωπαϊκό Κέντρο Μετάφρασης), προεδρεύουσα τη δεύτερη ημέρα
Πρώτη σειρά, από αριστερά προς τα δεξιά: Νίκος Μαθιουδάκης, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ελληνικού Τμήματος της Δ.Ε.Φ.Ν.Κ., Κλεοπάτρα Πρίφτη, συγγραφέας και Πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος της Δ.Ε.Φ.Ν.Κ., Ρούσος Κυπριωτάκης, Δήμαρχος του Δήμου «Νίκος Καζαντζάκης», Ευαγγελία Σχιναράκη, Νομάρχης Ηρακλείου, Μανόλης Αλεξάκης, Αντιδήμαρχος Ηρακλείου, Γιάννης Σκουλάς, βουλευτής Ηρακλείου (ΠΑΣΟΚ), Μανόλης Στρατάκης, βουλευτής Ηρακλείου (ΠΑΣΟΚ), Γιώργος Αεράκης, Πρόεδρος του Παγκοσμίου Συμβουλίου Κρητών.
ΨΗΦΙΣΜΑ ΤΟΥ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΡΗΤΩΝ
Την 1η Αυγούστου 2009, συνήλθε στο Ρέθυμνο η Τακτική Γενική Συνέλευση του Παγκοσμίου Συμβουλίου Κρητών. Τις εργασίες της χαιρέτισε, μεταξύ άλλων, ο Σήφης Μιχελογιάννης, εκπρόσωπος της Εταιρείας μας, ο οποίος υπογράμμισε τις εξαιρετικές σχέσεις που διατηρούμε με το Συμβούλιο αυτό, καθώς και με τους Συλλόγους Κρητών στην Ελλάδα, στη Δυτική Ευρώπη και ιδιαίτερα στη Γερμανία, στην Αμερική, στον Καναδά και στην Αυστραλία. Με πρόταση του Προέδρου του Συμβουλίου Γιώργου Αεράκη, οι συμμετέχοντες υιοθέτησαν ομόφωνα ένα ψήφισμα, στο οποίο καταγγέλλουν την υπάρχουσα κατάσταση και απαιτούν από κάθε αρμόδιο δημόσιο και ιδιωτικό φορέα να συμβάλει άμεσα ώστε να σταματήσει η ιδιότυπη πνευματική ομηρία του Νίκου Καζαντζάκη, προκειμένου να συνεχίσει να αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους εκφραστές και εκπροσώπους των ελληνικών γραμμάτων στο παγκόσμιο γίγνεσθαι. Με το ίδιο ψήφισμα καλούνται και οι τέσσερις Νομαρχίες της Κρήτης να σταθούν αρωγοί στις προσπάθειές τους για την επίτευξη του σκοπού τους.
Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΣΕ ΔΥΟ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ
Στις 5 Ιουλίου 2009, οι βουλευτές του Ηρακλείου (ΠΑΣΟΚ) Μανόλης Στρατάκης και Γιάννης Σκουλάς υπέβαλαν ερώτηση στον Υπουργό Πολιτισμού Αντώνη Σαμαρά, όπου ζητούν απάντηση για τα μέτρα που προτίθεται να λάβει ώστε να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που αναφέρονται στο ψήφισμα της Εταιρείας μας και αφορούν στη διάσωση του έργου του μεγάλου Κρητικού συγγραφέα.
Ο Υπουργός τους απάντησε στις 27 Ιουλίου 2009. Στην αρχή υπενθύμισε τις ενέργειες των υπηρεσιών του Υπουργείου του και του ΕΚΕΒΙ (Εθνικού Κέντρου Βιβλίου), το 2007 και 2008, για την ανάδειξη και προώθηση του έργου του Νίκου Καζαντζάκη. Αυτές οι πρωτοβουλίες –τις οποίες εγκρίναμε και στηρίξαμε- είχαν μεγάλη απήχηση. Παρέλειψε όμως να επισημάνει δύο σημαντικά γεγονότα: Το 2007, ο τότε Υπουργός Πολιτισμού ακύρωσε τον εορτασμό του Έτους Καζαντζάκη (που είχε αποφασίσει ο ίδιος) και τον αντικατέστησε με τον εορτασμό του Έτους Μαρίας Κάλλας. Στη συνέχεια, ακύρωσε την τελευταία στιγμή το συνέδριο που είχε προγραμματιστεί να διοργανωθεί από κοινού με την Εταιρεία μας στο Πεκίνο το μήνα Δεκέμβριο (βλ. σχετικές πληροφορίες στο ενημερωτικό μας δελτίο Synthesis, αρ. 14, Δεκέμβριος 2007). Ωστόσο, το δεύτερο μέρος της επιστολής του είναι ενδιαφέρον, διότι είναι η πρώτη φορά που ένας Υπουργός Πολιτισμού εκφράζεται τόσο ξεκάθαρα πάνω στο ζήτημα Καζαντζάκη. Γράφει λοιπόν: Κατανοούμε πλήρως το σημαντικό πρόβλημα που απασχολεί τη «Διεθνή Εταιρεία Φίλων Νίκου Καζαντζάκη» σκοπός της οποίας είναι να κάνει γνωστό στην Ελλάδα και το Εξωτερικό το έργο και τη σκέψη του μεγάλου συγγραφέα και στοχαστή Νίκου Καζαντζάκη και συμφωνούμε με την άποψη ότι το τεράστιο έργο του πρέπει να έχει την προβολή που του αξίζει, πλην όμως θεωρούμε ότι το Υπουργείο Πολιτισμού δεν μπορεί να παρέμβει. Και τούτο διότι το έργο του Ν. Καζαντζάκη υπόκειται στο νόμο περί πνευματικών δικαιωμάτων και συνεπώς την ευθύνη γι’ αυτό έχουν οι κληρονόμοι του, δεδομένου ότι δεν έχουν παρέλθει 70 χρόνια από το θάνατο του συγγραφέα (1883 - 1957), οπότε το Δημόσιο εκπροσωπούμενο από τον Υπουργό Πολιτισμού θα μπορούσε να ασκήσει εξουσίες προστασίας του έργου του.
ΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΝΙΚΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ
Στις 25 Ιανουαρίου 1994, ο Γιώργος Γραμματικάκης, τότε Πρύτανις του Πανεπιστημίου Κρήτης, είχε ζητήσει με επιστολή του προς την Ελένη Καζαντζάκη να μεταβιβαστούν τα «Αρχεία Καζαντζάκη» στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Η Ελένη ήταν ανίκανη να απαντήσει λόγω της ηλικίας της (ήταν τότε 91 ετών) και της καταστάσεως της υγείας της. Στη θέση της είχε υποχρέωση να το πράξει ο Πάτροκλος Σταύρου, ο οποίος όμως ουδέποτε απάντησε. Μετά το συνέδριο του Ιουνίου 2009, ο Γιώργος Γραμματικάκης, νυν Πρόεδρος του Μουσείου Νίκου Καζαντζάκη, δημοσίευσε μια δήλωση στην εφημερίδα του Ηρακλείου Η Τόλμη (19 Ιουλίου 2009), όπου αναφέρει μεταξύ άλλων, τα εξής: Αυτό είναι ένα μεγάλο πρόβλημα, τα πνευματικά δικαιώματα του έργου του Καζαντζάκη δεν ανήκουν, δυστυχώς, στο Μουσείο όπως θα μπορούσαν να ανήκουν και μία από τις ελπίδες μας είναι ότι με τη γενική αίσθηση ότι αυτό πρέπει να λήξει, θα μπορέσει να βρεθεί μία λύση. Δηλαδή, Καζαντζάκης χωρίς πραγματική έκδοση του μεγάλου και πολυδιάστατου έργου του, δεν μπορεί να νοηθεί. Είναι καιρός να το αντιληφθούμε αυτό στην Κρήτη αλλά και στην Ελλάδα ολόκληρη, ότι δεν μπορούμε για χάρη κληρονομικών δικαιωμάτων να στερούμε τον ελληνικό λαό αλλά και το διεθνές κοινό που αγαπά τον Καζαντζάκη από μία ευπρόσωπη παρουσίαση ξανά, του έργου του.
ΑΝΟΙΧΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ - ΥΠΟΓΡΑΦΕΣ
| • | ΔΙΕΘΝΗΣ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΣΩΤΗΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ |
| • | ΑΝΟΙΧΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ |
| • | ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ |
| • | ΥΠΟΓΡΑΦΕΣ |
ΔΙΕΘΝΗΣ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΣΩΤΗΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ
Το Συνέδριο στην Κρήτη, στις 27 και 28 Ιουνίου 2009, που είχε μεγάλη επιτυχία, διαπίστωσε τη θλιβερή κατάσταση στην οποία βρίσκεται το έργο του μεγάλου Κρητικού: η αισθητική των βιβλίων είναι απαρχαιωμένη, απουσιάζει ο σχολιασμός και τα υπομνήματα, η διακίνηση στα βιβλιοπωλεία περιορισμένη, δεν έχει γίνει επανέκδοση, ιδιαίτερα της Οδύσσειας, δεν έχουν εκδοθεί ακόμη πολλά από τα έργα του, ιδίως θεατρικά, αλλά και ένα μέρος της αλληλογραφίας του, τα ημερολόγια του, καθώς και άρθρα του σε επιθεωρήσεις κλπ., οι μεταφράσεις των έργων του έχουν εξαντληθεί ή δεν υπάρχουν κλπ. Η απαράδεκτη αυτή κατάσταση οδήγησε πολλούς πανεπιστημιακούς, φιλολόγους, καλλιτέχνες, συγγραφείς, πολιτικούς και πρεσβευτές ελληνισμού από τις πέντε ηπείρους, να συντάξουν μιαν Ανοιχτή Επιστολή προς την Ελληνική Πολιτεία, της οποίας το κείμενο παραθέτουμε στη στήλη "Ανοιχτή επιστολή - Υπογραφές”. Την αποστείλαμε στις 30 Ιανουαρίου 2010, με 3.215 υπογραφές και άλλα ντοκουμέντα, στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, στον Πρωθυπουργό, στους αρχηγούς των κομμάτων, στον Πρόεδρο της Ακαδημίας Αθηνών, στους Πρυτάνεις των Πανεπιστημίων, στον Πρόεδρο της Βουλής, στους αρχηγούς των κοινοβουλευτικών ομάδων και στον Πρόεδρο της Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων. Συνοδευόταν από την ακόλουθη επιστολή:
Κύριον Κάρολο ΠΑΠΟΥΛΙΑ
Πρόεδρο της Δημοκρατίας
Προεδρικό Μέγαρο
106 74 Αθήνα
GREECE
ΘΕΜΑ: Διεθνής κινητοποίηση για τη σωτηρία και την προώθηση του έργου του Νίκου Καζαντζάκη
Αξιότιμε Κύριε Πρόεδρε
Σας γράφω εξ ονόματος της Διεθνούς Εταιρείας Φίλων Νίκου Καζαντζάκη. Είναι ένα διεθνές πολιτιστικό σωματείο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, που ιδρύθηκε στη Γενεύη το Δεκέμβριο του 1988, με πρωτοβουλία της χήρας του μεγάλου συγγραφέα Ελένης Καζαντζάκη, η οποία ζούσε τότε σ' αυτή την πόλη. Αριθμεί 4.500 μέλη, που κατοικούν σε 108 χώρες στις πέντε ηπείρους και εργάζονται εθελοντικά, για να προωθήσουν το έργο του μεγάλου Κρητικού και, συνεπώς, και του ελληνικού πολιτισμού (βλ. συνημμένα αρ. 1).
Στις 27 και 28 Ιουνίου 2009 έλαβε χώρα στην Κρήτη ένα διεθνές συνέδριο, με θέμα: "Οι εκδοτικές τύχες του έργου του Νίκου Καζαντζάκη”. Οι ομιλητές και οι άλλοι συμμετέχοντες διαπίστωσαν τη θλιβερή κατάσταση στην οποία βρίσκονται, εδώ και πολλά χρόνια, η έκδοση, η επανέκδοση, η παρουσίαση και οι μεταφράσεις των έργων του Νίκου Καζαντζάκη, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.
Αιτία είναι ο κ. Πάτροκλος Σταύρου, ο κάτοχος των πνευματικών δικαιωμάτων του συγγραφέα, ο οποίος δε σέβεται τις υποχρεώσεις του έναντι της Ελένης Καζαντζάκη και προπάντων δε συμμορφώνεται με το καταστατικό του εκδοτικού οίκου, που του ανήκει. Ειδικότερα, υπόσχεται επί σειρά ετών, σε συνεντεύξεις του προς διάφορες αθηναϊκές εφημερίδες, ότι θα εκδώσει και θα επανεκδώσει όλο το έργο του μεγάλου Κρητικού. Στις 16 Νοεμβρίου 2006, έδωσε την ίδια υπόσχεση στο Τριμελές Πρωτοδικείο Αθηνών, ενώπιον του οποίου ετέθη το ζήτημα των εκδόσεων. Επισημαίνουμε εν προκειμένω ότι ο γνωστός συγγραφέας Βασίλης Βασιλικός, καταθέτοντας ως μάρτυρας στο δικαστήριο αυτό, δήλωσε τα εξής: «Δεν εκτιμώ τον κ. Σταύρου... διότι έχει θάψει το έργο του Νίκου Καζαντζάκη» (βλ. συνημμένα αρ. 2). Πριν από τρία χρόνια υποσχέθηκε να εκδώσει τη μετάφραση στα ελληνικά από το Νίκο Καζαντζάκη μιας ανθολογίας έργων Ισπανών ποιητών, που είχε δημοσιευτεί το 1933 και 1934, στο περιοδικό Κύκλος. Δεν έδωσε καμία συνέχεια (βλ. συνημμένα αρ. 3). Για να δείξουμε ακόμη καλύτερα πώς έχει η κατάσταση, επισυνάπτουμε μια αποκαλυπτική επιστολή, που μας έστειλε το 1992 ο Γάλλος μεταφραστής του μυθιστορήματος Μέγας Αλέξανδρος, όπου και χαρακτηρίζει τη στάση του κ. Σταύρου ως «εσκεμμένη βούληση να σαμποταριστεί η προώθηση του έργου του Νίκου Καζαντζάκη» (συνημμένα αρ. 4).
Κατόπιν τούτου, με πρωτοβουλία πολλών Ελλήνων και ξένων διανοούμενων, αποφασίστηκε να σας απευθύνουμε μια Ανοιχτή Επιστολή, για να σας εκθέσουμε λεπτομερώς αυτή την κατάσταση (βλ. συνημμένα αρ. 5). Μέχρι σήμερα, την έχουν υπογράψει 3.215 πρόσωπα, μεταξύ των οποίων πολλοί πανεπιστημιακοί, φιλόλογοι,συγγραφείς, καλλιτέχνες, πρεσβευτές ελληνισμού, βουλευτές, νομάρχες και νομαρχιακοί σύμβουλοι, δήμαρχοι, επιχειρηματίες, υπεύθυνοι συλλόγων, δημόσιοι και ιδιωτικοί υπάλληλοι, προερχόμενοι από 72 χώρες στις πέντε ηπείρους (βλ. συνημμένα αρ. 6). Τέλος, συγκροτήθηκαν 96 Τοπικές Επιτροπές για τη σωτηρία και την προώθηση του έργου του Νίκου Καζαντζάκη σε ολόκληρο τον κόσμο (βλ. συνημμένα αρ. 7). Θα παρατηρήσετε ότι βρισκόμαστε ενώπιον μιας μεγάλης διεθνούς κινητοποίησης για την υπεράσπιση του έργου του Νίκου Καζαντζάκη.
Σας παρακαλούμε, λοιπόν, να εξετάσετε, εντός των ορίων των αρμοδιοτήτων σας, όλες τις δυνατές λύσεις για την επανέκδοση του έργου του Νίκου Καζαντζάκη, την έκδοση των ανέκδοτων χειρογράφων του, τη συγγραφή ή αναθεώρηση των μεταφράσεων του. Χρειάζεται η ταχεία και αποτελεσματική παρέμβαση της Ελληνικής Πολιτείας σε ανώτατο επίπεδο, και όχι μόνο στο επίπεδο ενός Υπουργείου, δεδομένου ότι πρόκειται για εθνική υπόθεση. Πράγματι, το έργο του Νίκου Καζαντζάκη, ενός συγγραφέα που έτυχε παγκόσμιας αναγνώρισης, δεν είναι ιδιοκτησία ενός μόνο προσώπου. Ανήκει σε εκατομμύρια Έλληνες και φιλέλληνες στις πέντε ηπείρους, που αγαπούν την Ελλάδα και τον πολιτισμό της. Και πρέπει να επισημάνουμε ότι εκδηλώνεται μεγάλο ενδιαφέρον για το έργο αυτό, το οποίο, μάλιστα, μελετάται σε πολλά σχολεία και πανεπιστήμια σε ολόκληρο τον κόσμο. Δυστυχώς όμως, σε εκατοντάδες εκδηλώσεις, που διοργανώνουμε εθελοντικά εδώ και 21 χρόνια, στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες, σε συνεργασία με τις αρχές, τους τοπικούς άρχοντες και τους συλλόγους, οι ομιλητές και οι ερευνητές δεν παύουν να υπογραμμίζουν ότι τους είναι αδύνατο να βρουν πολλά βιβλία, και ιδίως την Οδύσσεια, ή να έχουν πρόσβαση στα χειρόγραφα, την αλληλογραφία και τα ημερολόγια του Καζαντζάκη, πράγμα που παρεμποδίζει την προσπάθεια τους να μελετήσουν και να προωθήσουν το απέραντο έργο του, μέσα από σύγχρονη και διαρκώς ανανεούμενη έρευνα. Επισημαίνουμε ακόμη ότι οι εκδηλώσεις μας, που περιλαμβάνουν διεθνή συνέδρια, ημερίδες, διαλέξεις, προβολές κινηματογραφικών ταινιών και βίντεο, καλλιτεχνικές εκθέσεις κλπ., προκαλούν αυξημένη ζήτηση των βιβλίων του Καζαντζάκη, η οποία όμως δεν είναι δυνατό να ικανοποιηθεί, αφού πολλά από τα βιβλία του είναι δυσεύρετα έως ανύπαρκτα στην Ελλάδα, ενώ στις περισσότερες χώρες του εξωτερικού δεν υπάρχουν πια οι μεταφράσεις των έργων του στα βιβλιοπωλεία.
Στην ιστοσελίδα μας στο διαδίκτυο: www.amis-kazantzaki.gr στήλη Εκδόσεις (προβλήματα, δύο αποκαλυπτικές επιστολές, διεθνές συνέδριο, ανοιχτή επιστολή - υπογραφές, τοπικές επιτροπές - διαπιστώσεις) θα βρείτε πολλές συμπληρωματικές πληροφορίες. Αναφέρουμε ιδιαίτερα το ψήφισμα του Παγκόσμιου Συμβουλίου Κρητών, τις ομόφωνες αποφάσεις των Νομαρχιακών Συμβουλίων Ηρακλείου, Λασιθίου, Ρεθύμνου και Χανίων, τις ερωτήσεις Κρητών Βουλευτών, την επιστολή του Προέδρου του Συμβουλίου Αποδήμου Ελληνισμού Στέφανου Ταμβάκη, καθώς και τις δηλώσεις της Γαλλίδας πολιτικού Ségolène Royal, του Elie Wiesel, συγγραφέα και κατόχου του βραβείου Νόμπελ Ειρήνης, του Γάλλου ακαδημαϊκού Michel Déon, του Γιώργου Γραμματικάκη, καθηγητή και προέδρου του ΑΣ. του Μουσείου Νίκου Καζαντζάκη, 20 καθηγητών του Ιονίου Πανεπιστημίου και του δικηγόρου του Νέλσον Μαντέλα Γιώργου Μπίζου, ο οποίος γράφει: «Με προσεγγίζουν συχνά διάφοροι συγγραφείς, ποιητές, πανεπιστημιακοί και φοιτητές φιλολογίας από τη Νότιο Αφρική, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και με ρωτούν γιατί δεν υπάρχουν τα έργα του μεγάλου Κρητικού συγγραφέα στα βιβλιοπωλεία. Βρίσκομαι σε δύσκολη θέση διότι δεν μπορώ να δώσω ικανοποιητική απάντηση σ' αυτή την ερώτηση. Κάνω έκκληση στην Ελληνική Κυβέρνηση, τη Βουλή, τα Πανεπιστήμια και τους εκπαιδευτικούς οργανισμούς στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες να λάβουν επειγόντως τα απαραίτητα μέτρα για την επανόρθωση αυτής της κατάστασης».
Είμαστε στη διάθεση σας να απαντήσουμε γραπτώς σε όλες τις ερωτήσεις σας ή/και να σας συναντήσουμε,για να αναζητήσουμε μαζί τις ενδεικνυόμενες λύσεις ώστε να δοθεί ένα τέλος στην απαράδεκτη αυτή κατάσταση. Στην περίπτωση που προκρίνετε μία συνάντηση, σας παρακαλούμε να επικοινωνήσετε με την Πρόεδρο του Ελληνικού Τμήματος της Εταιρείας μας κυρία Κλεοπάτρα Πρίφτη, αρ. τηλ. 210 2283 075.
Με εκτίμηση
Γεώργιος Στασινάκης
Πρόεδρος
Πρεσβευτής Ελληνισμού
Συνημμένα:
1. Παρουσίαση της Εταιρείας
2. Δήλωση του συγγραφέα Βασίλη Βασιλικού
3. Άρθρο της εφημερίδας "Ελευθεροτυπία”
4. Επιστολή για τη μετάφραση του μυθιστορήματος "Μέγας Αλέξανδρος”
5. Ανοιχτή Επιστολή
6. Υπογραφές
7. Τοπικές Επιτροπές
Η παρούσα επιστολή αποστέλλεται στους;
- Πρόεδρο της Δημοκρατίας
- Πρωθυπουργό
- Πρόεδρο της Βουλής
- Προέδρους των κοινοβουλευτικών ομάδων
- Αρχηγούς των πολιτικών κομμάτων
- Πρόεδρο της Ακαδημίας Αθηνών
- Πρυτάνεις των Πανεπιστημίων
- Πρόεδρο της Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων.
ΑΝΟΙΧΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ
Το Συνέδριο για τις εκδοτικές τύχες του Νίκου Καζαντζάκη, που πραγματοποιήθηκε στην Κρήτη στις 27 και 28 Ιουνίου 2009, έφερε στο προσκήνιο το πρόβλημα της θλιβερής κατάστασης στην οποία βρίσκονται οι εκδόσεις των έργων του μεγάλου Έλληνα συγγραφέα. 52 χρόνια μετά το θάνατό του, δεν υπάρχουν στα βιβλιοπωλεία –με εξαίρεση μερικά μεγάλα βιβλιοπωλεία της Αθήνας- πολλά από τα σπουδαιότερα έργα του, ενώ είναι πια σχεδόν ανύπαρκτες και οι μεταφράσεις των έργων του στο εξωτερικό. Οι εκδόσεις που κυκλοφορούν όχι μόνο δεν είναι σχολιασμένες -με μια ή δυο εξαιρέσεις-, αλλά και η τυπογραφική τους εμφάνιση είναι απαρχαιωμένη, αντιβαίνοντας στη σύγχρονη αισθητική και τις ανάγκες του σημερινού αναγνώστη. Όσο για τις μεταφράσεις που υπάρχουν ακόμα στο εξωτερικό, πρέπει οπωσδήποτε να αναθεωρηθούν και να αναπροσαρμοσθούν, αφού έχουν γίνει συχνά από μεταφραστές που δεν γνώριζαν καλά την ελληνική γλώσσα και περιέχουν, πολλές από αυτές, σοβαρά λάθη ή και ανεπίτρεπτες περικοπές -για να μη μιλήσουμε και για τις μεταφράσεις που έγιναν από μια άλλη γλώσσα και όχι από το ελληνικό πρωτότυπο. Επιπλέον, είναι εντελώς απαράδεκτο το γεγονός ότι για τα χειρόγραφά του, όσα βρίσκονται σε χέρια ιδιωτών, και κυρίως του κατόχου των πνευματικών δικαιωμάτων του έργου, οι πανεπιστημιακοί και λοιποί ερευνητές δεν έχουν στην ουσία ούτε πληροφορίες, ούτε πρόσβαση, πράγμα που παρεμποδίζει σοβαρά τη μελέτη και διάδοση του έργου του. Ας μην ξεχνάμε επίσης ότι πολλά και σημαντικά κείμενά του παραμένουν ακόμα ανέκδοτα, ελάχιστα από τα ημερολόγια και σημειωματάριά του έχουν δει το φως της δημοσιότητας, ενώ η σπουδαιότατη επιστολογραφία του είναι διάσπαρτη εδώ και εκεί ή παραμένει ακόμα αδημοσίευτη.
Η άστοργη αυτή μεταχείριση που γίνεται στον Καζαντζάκη μας αναγκάζει να απαιτήσουμε την παρέμβαση της Ελληνικής Πολιτείας, Είναι πια καιρός η Πολιτεία να αναλάβει τις ευθύνες της, ώστε το μεγάλο και πολυδιάστατο έργο του να συγκεντρωθεί σε μια συνολική έκδοση ή επανέκδοση που να σχολιάζεται από έμπειρους επιστήμονες και να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της σύγχρονης εκδοτικής αισθητικής. Αυτό θα πρέπει να πραγματοποιηθεί από έναν έγκριτο εκδοτικό οίκο ή κάποιο ίδρυμα, που θα εγγυάται τη σοβαρότητα και την ακρίβεια του εγχειρήματος.
Είμαστε πεπεισμένοι ότι το αίτημά μας είναι και αίτημα όλων των πολυάριθμων αναγνωστών και ειδικών ερευνητών, στην Ελλάδα και σε ολόκληρο τον κόσμο, που αγαπούν το έργο του Καζαντζάκη και ενδιαφέρονται γι’ αυτό. Πρέπει επιτέλους η Ελληνική Πολιτεία να καταλάβει ότι δεν επιτρέπεται, για λόγους ιδιωτικών –και εγωιστικών- συμφερόντων, το ελληνικό και διεθνές κοινό να στερείται τη διάθεση, αλλά και τη σωστή παρουσίαση αυτού του έργου. Και είναι εξίσου ανεπίτρεπτη για την πολιτιστική εικόνα της Ελλάδος η εγκατάλειψη –στην κυριολεξία- ενός συγγραφέα που κατόρθωσε με τη μεγαλοσύνη του να γίνει γνωστός στα πέρατα της γης.
ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ
ΟΙ ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ ΑΠΑΙΤΟΥΝ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ
Οι ειδικοί ερευνητές (πανεπιστημιακοί, φιλόλογοι, συγγραφείς, δημοσιογράφοι και φοιτητές), που ασχολούνται με το έργο του Καζαντζάκη, δεν έχουν ελεύθερη πρόσβαση στα χειρόγραφά του, στις σημειώσεις του, στα ημερολόγιά του, στην αλληλογραφία του. Παρεμποδίζεται έτσι σοβαρά η έρευνά τους, με αποτέλεσμα να μην προωθείται όσο θα έπρεπε η μελέτη και η ανάλυση του έργου του μεγάλου Κρητικού.
ΕΝΑ ΜΗΝΥΜΑ ΑΠΟ ΤΗ ΧΙΛΗ
Την περασμένη εβδομάδα πήγα σε πέντε βιβλιοπωλεία της πρωτεύουσας της Χιλής. Δε βρήκα κανένα βιβλίο του Νίκου Καζαντζάκη. Σε ένα από τα βιβλιοπωλεία με πληροφόρησαν ότι η τελευταία φορά που είχαν βιβλία του Καζαντζάκη στα ράφια τους ήταν το 2002 όταν κυκλοφόρησε η μετάφραση στα ισπανικά από τον Miguel Castillo Didier της τραγωδίας Χριστός.
Αντώνης Βασιλειάδης, Πρόεδρος του Χιλιανού Τμήματος
και μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής της ΔΕΦΝΚ.
Σαντιάγο, 8 Μαΐου 2010.
Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων
ΓΡΑΦΕΙΟ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
Βουλευτές
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΒΟΥΛΕΥΤΩΝ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
.jpg)
.jpg)
ΟΜΟΦΩΝΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΙΩΝ
ΑΘΗΝΩΝ
ΛΑΣΙΘΙΟΥ
ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ
ΡΕΘΥΜΝΟΥ
ΧΑΝΙΩΝ
Πανεπιστημιακοί
ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ ΙΟΝΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ
Με δήλωσή τους που δημοσιοποιήθηκε στις 10 Ιανουαρίου 2010, είκοσι καθηγητές του Ιονίου Πανεπιστημίου «υποστηρίζουν την πρωτοβουλία της Διεθνούς Εταιρείας Φίλων Καζαντζάκη για την επανέκδοση των έργων του Νίκου Καζαντζάκη στα ελληνικά και των μεταφράσεων σε πολλές γλώσσες. Σε μία κοινωνία όπου οι αξίες βρίσκονται σε κρίση, το ανθρωπιστικό μήνυμα του Νίκου Καζαντζάκη αποτελεί πηγή ζωής και ελπίδας».
Δημήτρης Φίλιας, Σταύρος Κατσιός, Παναγιώτης Κελάντιας, Γεώργιος Κεντρωτής, Σωτήρης Κεραμιδάς, Ιωάννης Λαζαράτος, Σωτήρης Λίβας, Ιωάννης Μάζης, William Mallinson, Γιώργος Μιχαλακόπουλος, Νίκος Παπαδημητρίου, Christian Παππάς, Θεόδωρος Παππάς, Περικλής Παπαβασιλείου, Αναστασία Παριανού, Μιχάλης Πολίτης, Ιωάννης Σαριδάκης, Hans Schlumm, Μαρία Τσίγκου, Κωνσταντίνος Τσιμάρας.
24 ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΤΙΡΑΝΩΝ ΥΠΕΓΡΑΨΑΝ ΤΗΝ ΑΝΟΙΧΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ
Maklena Nika, Aristotel Spirou, Mirela Mitro, Sofia Pasko, Eneida Mataj, Isida Meta, Elvis Bramo, Marjana Tatazi, Anila Bilero, Edlira Jorgaqi, Emona Zykaj, Alma Kallari, Avni Xhelili, Adriatik Derjaj, Alban Foci, Spartak Kadiu, Xhemille Zykaj, Irena Caci, Ymer Ciraku, Flora Dado, Illia Lengu, Nonda Carfi, Klodeta Dibra, Xhemile Abdiu.
ΣΥΔΝΕΪ: ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΠΡΟΕΔΡΟ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Πρεσβευτές Ελληνισμού
15 ΠΡΕΣΒΕΥΤΕΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΣΤΟ ΠΛΕΥΡΟ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΦΙΛΩΝ ΝΙΚΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ
Elena Lazar, εκδότρια, μεταφράστρια, Ρουμανία
Miguel Castillo Didier, ομότιμος καθηγητής, μεταφραστής, Χιλή
Elina Miranda-Cancela, καθηγήτρια αρχαίων ελληνικών, Κούβα
Isis Borges Belchiro Da Fonseca, ομότιμη καθηγήτρια αρχαίων ελληνικών, μεταφράστρια, Βραζιλία
Henri Muller, ομότιμος καθηγητής αρχαίων ελληνικών, μεταφραστής, Λουξεμβούργο
Γιώργος Στασινάκης, νομικός, Ελβετία
Paula Scalau, ιστορικός, νεοελληνίστρια, Ρουμανία
Georges Freche, πρόεδρος της περιφέρειας Languedoc-Roussillon, Γαλλία
Georgia Betancourt-Kaltsidou, καθηγήτρια νεοελληνικών, Κολομβία
Ahmed Etman, καθηγητής αρχαίων ελληνικών, Αίγυπτος
Γιώργος Μπίζος, δικηγόρος του Nelson Mandela, Νότιος Αφρική
Γιάννης Σιμωνίδης, ηθοποιός, καθηγητής θεάτρου, Η.Π.Α.
Dr Zain Ul-Wahab, αρχαιολόγος, Πακιστάν
Margarita Larriera, Διευθύντρια του Πολιτιστικού Κέντρου «Μαρία Τσάκος», Ουρουγουάη
Usa Korntaptim, Καθηγήτρια Πανεπιστημίου, Ταϋλάνδη
Άλλες Προσωπικότητες
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΔΙΚΗΓΟΡΟΥ ΤΟΥ NELSON MANDELA
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΛΛΗΝΙΔΩΝ
ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΕΔΡΟ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΑΠΟΔΗΜΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ
Ο ÉLIE WIESEL ΥΠΕΓΡΑΨΕ ΤΗΝ ΑΝΟΙΧΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ
Ο Élie Wiesel, Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης 1986, δημοσιογράφος, συγγραφέας, καθηγητής ανθρωπιστικών επιστημών του Πανεπιστημίου της Βοστώνης (Η.Π.Α.), υπέγραψε την ανοιχτή επιστολή προς την Ελληνική Πολιτεία. Υπενθυμίζουμε ότι είναι ένας από τους επιζώντες του Ολοκαυτώματος. Γνώρισε το έργο του Νίκου Καζαντζάκη μέσω της ποιήτριας Rachel Lipstein, μιας επαναστάτριας που επηρέασε βαθιά τον Καζαντζάκη κατά τη διαμονή του στο Βερολίνο, το 1922-1923. Επίσης, χάρη στη μεσολάβησή της, ο Elie Wiesel συναντήθηκε με τον Καζαντζάκη στην Αντίμπ. Στο έργο του « Tous les fleuves mènent à la mer » («Όλοι οι ποταμοί οδηγούν στη θάλασσα»), εκδ. Seuil, Παρίσι 1994, γράφει: «Όποιος αρχίζει να διαβάζει τον Καζαντζάκη δεν μπορεί πια να σταματήσει.»
Ο MICHEL DEON ΕΝΩΝΕΙ ΤΗ ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΜΕ ΤΗ ΔΙΚΗ ΜΑΣ
Ο Michel Déon, διάσημος Γάλλος συγγραφέας και μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας, έχει ζήσει πολλά χρόνια στην Ελλάδα και αγαπάει ιδιαίτερα την πατρίδα μας και τον πολιτισμό της. Ήταν και είναι φανατικός αναγνώστης του Καζαντζάκη και τον υπερασπίστηκε θερμά τον καιρό που τον καταδίωκαν τόσο άδικα στην ίδια του τη χώρα. Και μάλιστα, στο βιβλίο του Το μπαλκόνι των Σπετσών, ένα από τα δύο που έγραψε για την Ελλάδα (το άλλο είναι Το ραντεβού της Πάτμου) αναφέρεται εγκωμιαστικά στο μεγάλο Κρητικό. Με μεγάλη προθυμία υπέγραψε, στις 4 Σεπτεμβρίου 2009, την Ανοιχτή επιστολή, προσθέτοντας τα εξής:
Φυσικά, είμαι και εγώ μεταξύ εκείνων που επιθυμούν διακαώς να διατηρηθεί στη ζωή το έργο του. Αυτό το έργο έπαιξε ένα ρόλο στη ζωή μου, στη γενιά μου. Συμμετέχω και θα συμμετέχω σε ό,τιδήποτε συμβάλλει στη διαιώνισή του.
Κοινή είναι, πιστέψτε με, η συγκίνησή μας, από όπου υψώνεται αυτή η κραυγή κινδύνου.
ΚΑΙ Η SEGOLENE ROYAL ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΑΝΟΙΧΤΗΣ ΕΠΙΣΤΟΛΗΣ
Η Γαλλίδα πολιτικός Ségolène Royal, Πρόεδρος της Περιφέρειας Poitou-Charentes, τέως υποψήφια για την Προεδρία της Γαλλικής Δημοκρατίας και φίλη της Ελλάδος, μας απέστειλε επιστολή όπου αναφέρει τα εξής:
«Σας αξίζουν ευχαριστίες για την πρωτοβουλία σας να υπερασπιστείτε το έργο του μεγάλου συγγραφέα Νίκου Καζαντζάκη. Συγγραφέας πολυγραφότατος και προοδευτικός, υπήρξε χωρίς καμία αμφιβολία μία ανθρωπιστική και λογοτεχνική μορφή του 20ου αιώνα και εύχομαι με όλη μου την καρδιά να έχουν τα έργα του διάδοση ανάλογη με την εξαιρετική τους ποιότητα.»
ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΦΙΛΟΛΟΓΩΝ
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΕΝΟΣ ΧΙΛΙΑΝΟΥ ΦΟΙΤΗΤΗ
Η επιστολή αυτή, με ημερομηνία 5 Δεκεμβρίου 2009, του Mauricio Arrayas Roos, Χιλιανού φοιτητή που σπουδάζει στις Κάτω Χώρες, απευθύνεται στον Αντώνη Βασιλειάδη, Πρόεδρο της Χιλιανής Επιτροπής για τη Σωτηρία και Προώθηση του έργου του Νίκου Καζαντζάκη.
Αγαπητέ κ. Βασιλειάδη,
Είχα την τύχη να είμαι μαθητής του καθηγητή Castillo το 1999 και να γνωριστώ μαζί σας με αυτή την ευκαιρία.
Επισκέφτηκα την Ελλάδα το 2008. Αντιλήφθηκα καθαρά ότι ο Νίκος Καζαντζάκης είναι στην ουσία άγνωστος, ακόμα και για τους ίδιους τους Έλληνες, χωρίς να αναφέρω την ανεπίτρεπτη άγνοια των πωλητών έργων του σε ένα από τα κυριότερα βιβλιοπωλεία της Αθήνας. Ενώ ο Βρεττάκος, ο Ελύτης και ο Ρίτσος χαίρουν μεγάλης δημοτικότητας και τα βιβλία τους είναι διαθέσιμα, ο Καζαντζάκης περιορίζεται σε ένα γελοίο αριθμό μυθιστορημάτων (τέσσερα ή πέντε). Σε ένα ειδικευμένο ευρωπαϊκό βιβλιοπωλείο μπορεί κανείς να βρεί μερικά σπάνια βιβλία.
Είχα την περιέργεια να αναζητήσω βιβλία του Καζαντζάκη στο Άμστερνταμ και στην Ουτρέχτη. Με λύπη μου σας πληροφορώ ότι βρήκα μόνο ένα αντίτυπο της «Αναφοράς στον Γκρέκο» στα αγγλικά.
Σας στέλνω την Ανοιχτή Επιστολή με την υπογραφή μου.
ΥΠΟΓΡΑΦΕΣ
ΤΟΠΙΚΕΣ ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ
97 ΤΟΠΙΚΕΣ ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ ΣΕ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ
ΓΙΑ ΤΗ ΣΩΤΗΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ
Έχουν τριπλό στόχο:
1. Να ερευνήσουν την κατάσταση των βιβλίων του Νίκου Καζαντζάκη στον τόπο τους (πωλήσεις στα βιβλιοπωλεία, μεταφράσεις κλπ.).
2. Να πληροφορήσουν τις αρχές και το κοινό για την πραγματική κατάσταση της έκδοσης, επανέκδοσης, μετάφρασης και διακίνησης του έργου του μεγάλου Κρητικού.
3. Να ζητήσουν υπογραφές για την Ανοιχτή Επιστολή προς την Ελληνική Πολιτεία.
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
| Αλβανία: | | Maklena Nika, Λέκτορας Πανεπιστημίoυ |
| Αίγυπτoς: | | Λιλίκα Θληβίτoυ, Ιατρός |
| Αυστραλία: | |
| .Αδελαΐδα: | | Γιώργoς Tσαμαντάνης, Δημoσιoγράφoς |
| .Mελβoύρνη: | | Γιώργoς Koυρτίδης, Συνταξιoύχoς επιχειρηματίας |
| .Μπρίσμπαν: | | Λεωνίδας Nαoύμης, Τεχνικός |
| .Περθ: | | Άγγελoς Kαρσάκης, Εκπαιδευτικός |
| .Σύδνεϋ: | | Αδριανός Kαζάς, Ποιητής |
| Αρμενία: | | Liza Karimyan, Καθηγήτρια Πανεπιστημίoυ,Γλωσσoλόγoς |
| Αζερμπαϊτζάν: | | Samaya Huseynzade, Φιλόλoγoς |
| Βενεzουέλα: | | Kώστας Παλαμίδης, Καθηγητής Πανεπιστημίoυ, Σκηνoγράφος |
| Βέλγιο: | |
| .Βρυξέλλες: | | Αναστάσιος Παπαδόπουλος, Υπάλληλος Ευρωπαϊκής Ένωσης |
| .Λιέγη: | | Nathan Carlig, φοιτητής |
| Βoυλγαρία: | | Ekaterina Grigorova, Ποιήτρια, Επίκoυρoς Καθηγήτρια Πανεπιστημίoυ |
| Βραζιλία: | | Marisa Ribeiro Donatiello, Φιλόλoγoς, Μεταφράστρια |
| Γαλλία: | | Yvette Renoux-Herbert, πρώην συνεργάτιδα τoυ Kαζαντζάκη στην UNESCO |
| Γεωργία: | | Svetlana Berikashvili, Επίκoυρoς Καθηγήτρια Πανεπιστημίoυ |
| Γερμανία: | | Nατάσα Σακλαμπάνη, Πολιτικός Μηχανικός |
| Δανία: | | Παναγιώτης Βασίλιας, Μουσικός |
| Eλβετία: | | Margareta Donos-Stroot, Δημοσιογράφος |
| Eλλάδα: | |
.Αλεξανδρούπολη: | | Kυριάκoς Παναγιώτoυ, Φιλόλoγoς |
| .Άρτα: | | Δημήτρης Βλαχοπάνος, Φιλόλογος |
| .Αττική: | | Eλένη Γιoβάννη, Φιλόλoγoς |
| .Αιτωλοακαρνανία: | | Κατερίνα Λιβιτζιάνου - Ντάνου, Φιλόλογος |
| .Αχαΐα: | | Γιάννης Παππάς, Φιλόλογος |
| .Βοιωτία: | | Βενετσιάνα Μαυράκη, Πρόεδρος ΧΕΝ Θήβας |
| .Δράμα: | | Χρύσα Παπαδοπούλου, Πρόεδρος Μέριμνας Ποντίων Κυριών |
| .Δωδεκάνησα: | | Γιάννης Νιοτάκης, Πρόεδρος Αδελφότητας Κρητών Ρόδου |
| .Εύβοια: | | Γεωργία Κουντούρη, Πρόεδρος Φιλολόγων Ευβοίας |
| .Ευρυτανία: | | Νίκη Μπακογεώργου, Φιλόλογος |
| .Ηράκλειo: | | Σoφία Kανάκη, Φιλόλογος |
| .Θεσσαλονίκη: | | Γιoύλη Iεραπετριτάκη, Ιστoρικός Αρχαιoλόγoς |
| .Θεσπρωτία: | | Πηνελόπη Φωτίου, Σχολικός Σύμβουλος Φιλολόγων |
| .Ιωάννινα: | | Αναστάσιος Γιάννος, Πρόεδρος Φιλολόγων Ιωαννίνων |
| .Κέρκυρα: | | Δημήτρης Φίλιας, Καθηγητής Πανεπιστημίoυ |
| .Κόρινθος: | | Χρόνης Σιφακάκης, Εκπαιδευτικός |
| .Kυκλάδες: | | Αλεξία Κουρτάκη - Κεραμιώτου, Λογίστρια |
| .Λάρισα: | | Nικόλαoς Σκεντέρης, Καθηγητής Πανεπιστημίoυ |
| .Λασίθι: | | Γιάννης Eυαγγελινάκης, Φιλόλoγoς |
| .Λέσβος: | | Παναγιώτης Σκορδάς, Φιλόλογος |
| .Μεσσηνία: | | Παναγιώτης Αναπλιώτης, Μηχανικός Ναυτικoύ |
| .Ξάνθη: | | Μιχάλης Μαλαμίδης, Σχολικός Σύμβουλος Φιλολόγων & Πρόεδρος Φιλολόγων |
| .Πέλλα - Κοζάνη: | | Αντωνία Παπαδάκη, Σχολική Σύμβουλος Φιλολόγων |
| .Πρέβεζα: | | Γιάννης Αναγνώστου, Σχολικός Σύμβουλος Φιλολόγων |
| .Ρέθυμνo: | | Αχιλλέας Zιμετάκης, Διευθυντής Τoυριστικoύ Γραφείoυ |
| .Σέρρες: | | Τάνια Ζουρνατζή, Φιλόλογος |
| .Φθιώτιδα: | | Σοφία Ασημακοπούλου, Φιλόλoγoς |
| .Φωκίδα: | | Στάθης Μαργαρίτης, Ασφαλιστής |
| .Χανιά: | | Σήφης Mιχελoγιάννης, Δικηγόρoς, πρώην Βoυλευτής |
| Eσθονία: | | Kalle Kasemaa, Καθηγητής Πανεπιστημίoυ |
| Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα: | | Δάφνη Σακκοπούλου, Διευθύντρια Ελληνικής Πολιτιστικής Εταιρείας |
| H.Π.Α: | |
| .Βοστόνη: | | Mαρία Kακαβά, Καθηγήτρια Πανεπιστημίoυ |
| .Κονέκτικατ: | | Χρήστoς Γαλανόπoυλoς, Καθηγητής Κoλεγίoυ |
| .Nέα Υόρκη: | | Γιώργος Συμωνίδης, Ηθοποιός, Πρεσβευτής Ελληνισμού |
| .Σικάγο: | | Γιάννης Δαλάπας, Ποιητής, Συγγραφέας |
| .Φιλαδέλφεια: | | Mαρία Χναράκη, Καθηγήτρια Πανεπιστημίoυ, Εθνομουσικολόγος |
| Iσραήλ: | | Daniel Daliot, Ιατρός |
| Iσλανδία: | | Sigurdur Magnuson, Συγγραφέας, Μεταφραστής |
| Iσπανία: | | Helena Gonzalez Vaquerizo, Υποψήφια Διδάκτωρ |
| Ιταλία: | | Γιώργος Λαζαριότης, Ψυχολόγος |
| Kαναδάς: | |
| .Βανκούβερ: | | Μανώλης Αλιγιζάκης, Συγγραφέας |
| .Granby: | | France Arbour, Καθηγήτρια Θεάτρoυ, Σκηνoθέτης |
| .Mόντρεαλ: | | Kerstin Jentsch-Mancor, Φιλόλoγoς |
| .Oττάβα: | | Voula Buckthought, Παραγωγός τηλεόρασης |
| .Τoρόντo: | | Βoύλα Βέτση, Καθηγήτρια Πληροφορικής |
| Kαζαχστάν: | | Margarita Madanova, Καθηγήτρια Πανεπιστημίoυ |
| Kάτω Χώρες: | | Ρoύλα Kόκολη, Νoμικός |
| Kίνα: | | Jingjin Hu, Επίκoυρoς Καθηγητής Πανεπιστημίoυ |
| Koλoμβία: | | Ηλίας Ηλιάδης, Καθηγητής Πανεπιστημίoυ |
| Κόστα Ρίκα: | | Teodora Tsijli, Καθηγήτρια Πανεπιστημίου |
| Kρoατία: | | Ξανθή Zαφειράκη, Λέκτορας Πανεπιστημίoυ |
| Kύπρoς: | | Γιώργoς Mαυρoειδής, Καθηγητής Πανεπιστημίoυ |
| Λεττoνία: | | Ilze Ruminiece, Καθηγήτρια Πανεπιστημίoυ |
| Λευκορωσία: | | Dmitry Gomon, Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίoυ |
| Λιθουανία: | | Ανδρoνίκη Παπασταματίoυ, Λέκτορας Πανεπιστημίου |
| Λoυξεμβoύργo: | | Robert Koch, Καθηγητής Λυκείου |
| Mαρόκo: | | Abdelaziz Sbai, Βιβλιοπώλης |
| Mεγάλη Βρετανία: | | Angueliki Ward, Δασκάλα |
| Mεξικό: | | Elena Stamatiades de Almedia, Πρόεδρoς της Eλληνικής Κoινότητας |
| Moλδαβία: | | Cristina Grossu-Chiriac, Καθηγήτρια Πανεπιστημίoυ |
| Nότιoς Αφρική: | | Benjamin Hendrickx, Καθηγητής Πανεπιστημίoυ |
| Nότιoς Koρέα: | | Jaewon Yu, Επίκoυρoς Καθηγητής Πανεπιστημίoυ |
| Noρβηγία: | | Kiriaki Samuelsen, Φιλόλoγoς, Μεταφράστρια |
| Oυγγαρία: | | Vangelia Caruha-Szabo, Φιλόλογος, Παιδαγωγός |
| Oυκρανία: | | Andriy Savenko, Υφηγητής Πανεπιστημίoυ |
| Oυρoυγουάη: | | Margarita Larriera, Διευθύντρια Πoλιτιστικoύ Κέντρoυ |
| Oυζμπεκιστάν: | | Kamilla Yusoupova, Φιλόλoγoς |
| Παλαιστίνη: | | Mαρία Βασιλείoυ, Οικoνoμoλόγoς |
| Πoλωνία: | | Margarita Borowska, Καθηγήτρια Πανεπιστημίoυ |
| Πορτογαλία: | | José Antonio Costa Ideias, Καθηγητής Πανεπιστημίoυ, Μεταφραστής |
| Ρωσία: | | Θεοδώρα Γιαννίτση, Πρόεδρoς τoυ Kέντρoυ Ελληνικoύ Πoλιτισμoύ |
| Ρoυμανία: | | Elena Lazar, Μεταφράστρια, Εκδότρια |
| Σερβία: | | Milena Jovanovic, Καθηγήτρια Πανεπιστημίoυ |
| Σoυδάν: | | Award Eljack, Φαρμακοποιός |
| Σoυηδία: | | Ξενοφών Παγκαλιάς, Μεταφραστής |
| Τουρκία: | | Γιάννης Γιγουρτσής, Φιλόλογος |
| Τσεχία: | | Dita Vorechovska, Φιλόλoγoς |
| Χιλή: | | Αντώνης Βασιλειάδης, Πρώην Διεθνής Υπάλληλος |
ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ
Τα ζητήματα που αφορούν στην εκδοτική τύχη του Νίκου Καζανδζάκη έχουν προκαλέσει το ενδιαφέρον του Βούλγαρου αναγνώστη. Δεκάδες φοιτητές, συγγραφείς και πανεπιστημιακοί απάντησαν στην ανοιχτή επιστολή, η οποία δημοσιεύτηκε στις αρχές του 2010.
Το ενδιαφέρον οφείλεται τόσο στην ευαισθησία του λαού μας απέναντι στην πολιτισμική ζωή των Βαλκανίων όσο, και κατά κύριο λόγο, στην αγάπη μας για το έργο του μεγάλο Έλληνα συγγραφέα που βρήκε τον καλύτερο μεταφραστή του στη βουλγαρική γλώσσα στο πρόσωπο του Γκεόργκι Κούφοφ. Σήμερα η τύχη του έργου του Καζανδζάκη στη Βουλγαρία δεν ξεπερνάει τα όρια του τραγικού: Το τελευταίο εκδοθέν έργο ήταν το μυθιστορήμα Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά (1995). H εξάντληση των υπόλοιπων βιβλίων στα βιβλιοπωλεία της χώρας όμως προηγείται του έτους της τελευταίας αυτής επιτυχίας. Δυστυχώς, καμία αλλαγή δεν έχει σημειωθεί από τότε.
Ekaterina Grigorova,
υπεύθυνη της Τοπικής επιτροπής Βουλγαρίας
ΓΑΛΛΙΑ
Από το Συνέδριο στην Κρήτη τον Ιούνιο του 2009, οι τελευταίες μας έρευνες σχετικά με την κατάσταση των εκδόσεων Καζαντζάκη στη Γαλλία δείχνουν ότι δεν έπαψε να χειροτερεύει. Τα σπάνια αντίτυπα του Αλέξη Ζορμπά που βρίσκονταν ακόμη στα ράφια των γαλλικών βιβλιοπωλείων έχουν εξαφανιστεί σχεδόν και δεν υπάρχουν ούτε στα βιβλιοπωλεία μεγάλης επιφάνειας σε διάφορες πόλεις της Γαλλίας. Το διαδίκτυο και τα παλαιοπωλεία παραμένουν επί του παρόντος οι μόνες δυνατότητες.
Οι εκδότες με τους οποίους ήλθαμε σε επαφή περιμένουν, βέβαια, για να πάρουν έστω και την παραμικρή πρωτοβουλία τη δυνατότητα να υπογράψουν συμβόλαια με όλους τους τύπους και κανόνες. Αλλά έχουν την τάση να θεωρούν ότι ο χρόνος που περνά είναι χρόνος που χάνεται σε ό,τι αφορά την απήχηση του Καζαντζάκη στο εξωτερικό.
Είναι λοιπόν επείγον να δράσουμε. Εν αναμονή μιας ολοκληρωμένης και επιστημονικής έκδοσης τόσο στα ελληνικά όσο και στις κυριότερες άλλες γλώσσες, που ευχόμαστε ολόψυχα να πραγματοποιηθεί και η οποία εξαρτάται από την απελευθέρωση των πνευματικών δικαιωμάτων, θεωρούμε ότι θα ήταν σκόπιμο να δημοσιευτούν καταρχήν, με την πρώτη ευκαιρία, τα πιο γνωστά έργα του σε χωριστές εκδόσεις και σε σχήμα βιβλίων της τσέπης. Οι αναγνώστες θα έχουν έτσι τη δυνατότητα να ανακαλύψουν επιτέλους ή να ξαναανακαλύψουν το έργο του μεγάλου Κρητικού και μάλιστα με μικρή δαπάνη. Επαναλαμβάνουμε την έκκλησή μας προς την Ελληνική Πολιτεία να βρει λύση ώστε να επιτρέψει σ’ αυτό το μεγάλο Έλληνα αλλά και παγκόσμιο συγγραφέα να ξαναβρεί τη θέση του μέσα στον πολιτιστικό μας περίγυρο.
Yvette Renoux-Herbert,
υπεύθυνη της Τοπικής επιτροπής Γαλλίας
ΚΑΤΩ ΧΩΡΕΣ
Είναι φυσικό ότι η μη διαθεσιμότητα των βιβλίων του Καζαντζάκη αποτελεί πρόβλημα για τη μετάδοση των ιδεών του. Οι διάφορες διαλέξεις που διοργανώνουμε είναι εξαιρετικές, αλλά δεν συμβάλλουν με αποφασιστικό τρόπο, γιατί δεν μπορούμε να προτείνουμε στο ολλανδικό κοινό μας να αγοράσει τα βιβλία ή τουλάχιστον ένα από τα βιβλία του συγγραφέα. Είναι η αιτία για την οποία δεν μπορούμε να προσελκύσουμε νέα μέλη..
Ρούλα Κοκόλη,
υπεύθυνη της Τοπικής επιτροπής Κάτω Χωρών
ΚΟΛΟΜΒΙΑ
Το πρόβλημα που μας απασχολεί περισσότερο είναι η απουσία βιβλίων του Καζαντζάκη στα ισπανικά. Αυτό είναι μία από τις προτεραιότητές μας. Η έλλειψη βιβλίων δεν επιτρέπει την εγγραφή νέων μελών στο Τμήμα μας. Διότι για να προσπαθήσουμε να κάνουμε τους ανθρώπους να ενδιαφερθούν ή για να διατηρήσουμε το ενδιαφέρον του κοινού, θα πρέπει να έχουν πρόσβαση στα βιβλία. Δε συμβαίνει αυτό, δυστυχώς.
Ηλίας Ηλιάδης,
υπεύθυνος της Τοπικής επιτροπής Κολομβίας
BRISBANE (Αυστραλία)
Πήγα στα 11 μεγαλύτερα βιβλιοπωλεία του Brisbane. Στα 9 από αυτά δε βρήκα κανένα βιβλίο του Καζαντζάκη. Σε ένα βρήκα τον Αλέξη Ζορμπά και σε ένα άλλο τους Αδερφοφάδες. Ζητάμε από την Ελληνική Πολιτεία να αναζητήσει τα μέσα για την έκδοση και επανέκδοση των βιβλίων του Καζαντζάκη. Πρέπει να δράσουμε «εδώ και τώρα», διότι ο Καζαντζάκης είναι ένας αυθεντικός εκπρόσωπος της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς.
Leonidas Naoumis,
υπεύθυνος της Τοπικής επιτροπής Brisbane
ΕΞΟΜΑΛΥΝΟΝΤΑΙ ΟΙ ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΕΤΑΞΥ ΤΗΣ ΔΕΦΝΚ ΚΑΙ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ
Επισημαίνουμε ένα σημαντικό γεγονός που συνέπεσε με τον εφετινό εορτασμό της 55ης επετείου του θανάτου του Νίκου Καζαντζάκη: πρόκειται για το τέλος των προβλημάτων που είχαν ανακύψει ανάμεσα στη Διεθνή Εταιρεία Φίλων Νίκου Καζαντζάκη και τις Εκδόσεις Καζαντζάκη.
Πράγματι, ύστερα από αρκετές συναντήσεις στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, τα δύο ενδιαφερόμενα μέρη αποφάσισαν να θέσουν τέρμα στις διαφορές τους.
Από την πλευρά της κυρίας Νίκης Σταύρου, δόθηκε η υπόσχεση ότι θα υποβληθεί στο αρμόδιο δικαστήριο στην Αθήνα οριστική παραίτηση από τις αγωγές που είχαν ασκηθεί εναντίον μελών της Εταιρείας μας.
Παραθέτουμε κατωτέρω μία επιστολή του Γεωργίου Στασινάκη στη Νίκη Σταύρου, όπου περιγράφεται η εξέλιξη αυτής της υπόθεσης και την απάντηση της διευθύντριας των εκδόσεων Καζαντζάκη.
Γενεύη, 11 Ιουνίου 2012
"Αξιότιμη κυρία Σταύρου
Η συνάντησή μας στις 28 Φεβρουαρίου 2012, στο Μορφωτικό Κέντρο της Αιγυπτιακής Πρεσβείας αποτέλεσε την απαρχή νέων, φιλικών και εποικοδομητικών σχέσεων μεταξύ μας. Η μακρά συνομιλία που είχα μαζί σας στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου, στη Θεσσαλονίκη, καθώς και η επίσκεψή μου στις 29 Μαΐου στις εγκαταστάσεις των Εκδόσεων Καζαντζάκη, επιβεβαίωσαν και επαύξησαν την καλή εξέλιξη των σχέσεών μας. Ως προς την επίσκεψή μου, ειδικότερα, θα ήθελα να σας ευχαριστήσω και προσωπικά εγώ ο ίδιος, αλλά και στο όνομα της Διεθνούς Εταιρείας Φίλων Νίκου Καζαντζάκη για την υποδοχή που μου επιφυλάξατε και για τις νέες εκδόσεις βιβλίων του Καζαντζάκη που μου προσφέρατε. Με ευχαρίστησε η διαπίστωση ότι οι εκδόσεις αυτές είναι αξιόλογες, τόσο ως προς την παρουσίαση, όσο και ως προς τα εισαγωγικά σημειώματα που τις συνοδεύουν. Σας απευθύνω τα συγχαρητήριά μου.
Κατά τη διάρκεια της συνάντησής μας στη Θεσσαλονίκη εκφράσατε την ευχή να θέσουμε τέρμα στις δικαστικές διαμάχες που μας χώριζαν μέχρι σήμερα. Η Εταιρεία μας και εγώ προσωπικά συμ¬φωνούμε απόλυτα. Η πρότασή σας θα επιτρέψει την αρμονική συνεργασία στο μέλλον των Εκδόσεων Καζαντζάκη και της Εταιρείας μας προς όφελος μιας καλύτερης προβολής και διάδοσης του έργου του Νίκου Καζαντζάκη. Ήδη σας έχω δώσει τα ονόματα των υπεύθυνων της Εταιρείας μας στη Γαλλία, την Αλβανία και τη Νορβηγία. Θα σας παράσχουν κάθε είδους βοήθεια και στήριξη στο έργο σας.
Σε ό,τι αφορά το θέμα της διαδικασίας που πρέπει να τηρηθεί για να καταργηθούν οι μεταξύ μας δικαστικές διαμάχες, ο δικηγόρος μου Κωστής Παπαδάκης με πληροφόρησε ότι η νόμιμη οδός είναι να εμφανιστεί ο ενάγων (δηλαδή ο κύριος Πάτροκλος Σταύρου), τον οποίο, όπως μου είπατε, εκπροσωπείτε πλέον εσείς, στη γραμματεία του Εφετείου Αθηνών και να παραιτηθεί από τις αγωγές που έχει κάνει εναντίον μας. Το ακριβές της ενέργειας είναι «παραίτηση από το δικαίωμα και το δικόγραφο».
Σας ευχαριστώ από πριν για την ανταπόκρισή σας."
Άρθρα Εφημερίδων
Καθημερινή 17/3/2012
 | | Πατρίς (Ηράκλειο) 20/7/2012
 |
Αγγελιοφόρος (Θεσσαλονίκη) 20/7/2012
 | | Ελευθερία (Λάρισα) 21/7/2012
 |
Αυγή 20/7/2012
 | | Πολίτης (Λευκωσία) 23/7/2012
 |
Φιλελεύθερος (Λευκωσία) 25 /7/2012
 | | Μακεδονία 4/9/2012
 |
.jpg)
.jpg)
